Soçi/İdlib notları

TÜRKİYE’nin önerisiyle gerçekleşen Soçi “mutabakatı” diplomatik başarıdır. Suriye sorununda Türkiye için bir “dönüm noktası.”

Aldığım notlar şöyle:

...................

MEŞRUİYET: Türkiye’nin silahlı güçlerini Suriye topraklarında bulundurması “insani” ve aynı zamanda “fiili” bir durumdu. İdlib’de yüzde 59’u kadın ve çocuk olan 3 buçuk milyon nüfusun korunmasını sağlamak “insani” açıdan çok önemlidir.

Ayrıca...

Rusya’yla “Soçi anlaşması” dolaylı olarak Suriye yönetiminin onayıyla gerçekleştiği için -bir anlamda- “meşru” tanım içine adım atmış, hatta ilerlemiştir.

Suriye rejim güçlerinin İdlib’e saldırısına 5 kala bundan vazgeçmesi ve Türkiye’nin “ağır silahları toplayarak, radikal silahlı gruplardan ılımlı muhalif güçleri ayırmak” misyonunu kabul etmesi, “TSK’nın kendi topraklarındaki varlığını -bir süre için de olsa- onaylaması anlamına gelir.”

Rejim tarafından davet edildikleri için Suriye’de bulunan ve “varlıkları uluslararası hukuka göre meşru sayılan” Rusya ve İran’ın yanı sıra Türkiye de meşruiyet tanımına dolaylı yani arka kapıdan da olsa giriş yapmış oluyor.

Bu çok önemlidir.

Türkiye’nin “çözüm masasında kalıcılığını” sağlayabilir.

.....................

YOL GÜVENLİĞİ: Türkiye, rejim için çok önemli olan ve muhalif güçlerin elinde bulunan 2 otoyolun güvenliğini, rejim tarafından kullanılmasını sağlamak sorumluluğunu da üstlenmiş bulunuyor.

“Meşruiyet” için açılan bir kapı daha...

....................

İKİ AŞAMA: İdlib’de TSK’nın yüklendiği iki misyon var.

- Birinci aşamada, “bütün örgütlerdeki ağır silahları toplamak...”

Kolay değil.

Özellikle “terörist grup listesinde yer alan” radikal gruplar isteksiz davranabilir, direnebilir.

Bunları ikna etmek, zorlamak gerekecek.

Bu aşamaya “seyreltme” adı veriliyor.

15 Ekim’e kadar tamamlanması gerekmekte.

- İkinci aşama ise “ayrıştırma...”

Terörist listesindeki silahlı örgütlerle ılımlı muhaliflerin coğrafyalarının ayrılması...

Ağır silahlarını bırakmakta, İdlib’i terk etmekte direnen radikal terör örgütlerine TSK ve Rusya’nın “nokta vuruşlar” yapması gibi bir yaptırım da var hesapta.

.....................

GÜVENLİK NOKTALARI: 15-20 km “güvenli alan”da Rus güvenlik noktalarının yanı sıra TSK’nın da 12 noktası var.

Burada görev yapan TSK güçlerinin sayısı 4 kat artırılarak 6 bine çıkarılıyor.

Ayrıca...

İleri teknoloji istihbarat donanımları da olacak.

Türk ve Rus güçleri birlikte görev yapacak.

....................

NATO ÖTESİ: Bir NATO ülkesi olarak Türkiye silahlı kuvvetleri, ABD kuvvetleriyle birlikte 70 yıla yakın süredir çok kez birlikte görev yaptı.

Ama...

Son aylardaki Rusya silahlı kuvvetleriyle dirsek teması artık birlikte görev aşamasına geçti.

Önce...

Rusya’dan S-400 füze sisteminin alınması için anlaşma...

Ardından Vastok büyük manevrasına TSK’nın da davet edilmesi...

Ve nihayet Soçi anlaşmasıyla, “İdlib’de iki taraf kuvvetlerinin birlikte görev yapmaları.”

....................

STATÜKOYA GÜVENCE: Soçi’de bu anlaşma yapılmasaydı, Suriye rejim güçleri Rusya’nın da desteğiyle İdlib’i alacaktı.

Ardından Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekâtlarıyla alınan coğrafyaya göz dikecekti.

Soçi’de bu ihtimal de belki ortadan kalktı, belki de şartların saptanacağı masaya Türkiye’nin de ağırlık koyacağı ileri tarihlere ertelendi.

....................