Şifreli paranın piyasa değeri son 3 ayda yüzde 30 artarak 200 milyar doları aştı

Geçen Ağustos sonunda “Şifreli paranın piyasa değeri 150 milyar doları aştı” demiştim. Şimdi Kasım ayının başındayız ve “Şifreli paranın piyasa değeri 200 milyar doları aştı”. 3 ayda yüzde 30 artış oldu. Arada her zamanki gibi “Bitcoin dolandırıcılıktır” tartışması izledik. Ne oldu?

Şifreli para daha da çok tartışılır oldu. Reklamın iyisi kötüsü olmadığını bir nevi yaşayarak bir kez daha öğrendik. Bu sayede bitcoin artık Ankara akşamlarında da sohbet konuları arasına girdi.

Bitcoin’i bilenlerin sayısı önceleri yüzlerle binlerleydi, şimdi artıyor. Artık milyonlardan milyarlara doğru ilerliyor.

Ben, etrafta duyduğum tartışmaların aksine bitcoin’in kara para işlemlerinde, işlem maliyetlerini düşürmekten öteye bir işlevi olabileceğini düşünüyorum, doğrusu. Şifreli para, kara paradan ibaret değildir. Şifreli paranın piyasa değerinin 200 milyar doları aşması da, onun kara para aklamanın ötesinde bir işlevi olduğuna delil olabilir. Gelin bakın nedir?

Hikâyeye başından başlayayım. Başlangıçta bilim kurgu vardı. Sene daha 1999’du ve bilim kurgu yazarı Neal Stephenson “Cryptonomicon”u yayımladı. Şimdi okuyun, hala ne kadar ufuk açıcı olduğunu görün. Şifreli para fikri eskiden beri vardı. Uluslararası para takasında dijital altın gibi işlev görecek bir elektronik para nasıl olur diye hep düşünülüyordu. Ama Cryptonomicon’dan benim aklımda hep karanlık finansal işlemler kaldı doğrusu. İşlemler internet üzerindendi. Karşı taraf riski yoktu. İşlemlerin tarafları bilinmek istemiyordu. Randy, elektronik parası ile o karanlık dünyanın işlem maliyetlerini düşürüyordu. Bugünkü dark web işi bir nevi oradandır. Fikir vermek için Crytonomicon’dan aşağıdaki bölüme bakabilirsiniz mesela:

“.......
---“Peki, dijital banknot nasıl olacak, Randy?”
---“Diğer dijital şeylere benzeyecek işte. Bir baytlar yumağı olacak.”
---“O vakit, sahtesini yapmak da kolay olacak herhalde?”
---“Hayır, iyi bir şifre algoritman varsa, öyle olmaz” dedi Randy, “ve biz öyle yapacağız.”
---“Bunu nasıl yapacaksın?”
---“Bir süre manyaklarla takılarak elbette.”
---“Ne tür manyaklar?”
---“İyi bir şifre algoritması yazmanın ahiret günü kadar önemli olduğunu düşünen manyaklarla.”