Son vakanüvisin gramofon fabrikası
Osmanlı İmparatorluğu’nun son vakanüvisi Abdurrahman Şeref Bey, Teşvik-i Sanayi Kanunu’ndan yararlanan fabrika sahipleri arasındaydı.
Sadece İstanbul ve Batı Anadolu’daki 7 şehirde ve o da ancak belirli sanayi dallarında yapılabilen 1913- 1915 yılı sanayi sayımının sorunları gerçekten de saymakla tükenir gibi değildir. Ayrıntılı istatistik bilgilerin derlemeye geçilmesinden önceki ilk sorun, nerede hangi sanayi tesisleri olduğunu bilmek gibi ontolojik bir seviyedeydi. Devlet muhakkak ki kendi sanayi tesislerinin nerede ve hangileri olduğu bilgisine sahipti. Özel ellerde olan sanayi tesislerinin de hiç değilse vergi yükümlülüklerinden dolayı maliyenin ve Düyûn-ı Umumiye’nin “radarlarına” takıldığı varsayılabilir. Fakat sayımı yapanların, sayımı fiilî olarak yapmak kadar zahmetli olabilecek araştırmalara girişmezden önce, evvelemirde hareket noktası edinecekleri bir liste ellerinin altında bulunuyordu.