Google’da olan Google’a mı ait?

James Damore, bir hafta önce, sadece çevresindeki eski okul arkadaşları ile yakın iş arkadaşı ve ailesinden başka kimsenin tanımadığı bir yazılım mühendisiydi. “Kadınların aklının teknik konulara yetmediğini” konu alan bir ofis içi yazışması ortaya çıkıncaya kadar!
Ofis içi yazışma deyince, bir iki paragraflık bir not sanmayın, tam on sayfalık bir manifesto ve tam 57 bin 100 kişiye gönderiliyor! Böyle bir saçmalığın içeriğini aktararak yayılmasına vesile olmak gerekmez. Arzu eden Gizmodo’da tam metnini bulabilir. Yazıda dile getirilen ana görüş, kadınların yaratılıştan “zayıf ve naif” oldukları, yazılım konusu bile olsa, “sert ve katı” gerçeklerle uğraşılan teknik konularda yeterli doğal donanıma sahip olmadıklarıydı.
Şu var ki, bu, Google’da çalışan ve şimdi kovulmuş olan genç bir erkeğe ait fikirler değil. Uber Technologies firmasının CEO’su Travis Kalanick, iki ay önce beraber çalıştığı kadınları taciz ettiği iddiaları üzerine işini kaybetmişti. ABD’de ve AB’de kadınlara hak ettikleri terfileri vermediği için mahkemeye verilen firmaların saymaya gazete sayfaları yetmez. Mahkemelerden çıkan tazminat ve hakların iadesi kararları, benzer tutum ve davranışların tekrarına engel olamıyor. Google CEO’su Sundar Pichai, kovma kararında “Bu yazıda dile getirilen görüşlerin firmamızın iş kültürüyle bağdaşmadığı bir gerçektir; bu eleman kurum içindeki davranış kurallarını ihlal etmiş oldu” dedi.
Bu görüşlerin bir geçerliğinin olmadığını kanıtlamak için uğraşmak bile gerekmez. Ancak burada, bir iş yeri kültürünün, iş yerlerine yerleştirilmesi sorumluluğunun yerine getirilmediği çok açık. Sadece, Türkiye gibi halâ iş yerlerinde ve hatta bütün toplumsal ilişkilerde “erkek egemen” kültürlerin geçerli olduğu, bir açıdan hâlâ geleneksel, ama sınai ilişkiler açısından bakıldığında hızla değişen Asya, Afrika, Ortadoğu ülkelerinde değil!.. Bu ülkelere, hatta tüm dünyaya modernlik satan Amerika’sıyla, Avrupa’sıyla modern uluslarda da “kadının yeri”,  hâlâ Nazım Hikmet’in karikatürleştirdiğinden ileri gitmemiş görünüyor. Sadece  o ülkelerde, kadınların yerini mukayese edecekleri besi inekleri yok!