İsyan ve tehcir

Ermeni sorunlarını tartışacaksak iki noktayı kabul edip tartışmaya öyle başlamalıyız:
1. Sebayı Sadıka yani Ermeniler Osmanlı İmparatorluğu’na karşı ayaklanmışlardır.
2. Devlet de bu ayaklanmayı bastırmak için tehcir dahil her türlü tedbiri almıştır.

Tehcir insanları yerinden yurdundan alıp, başka yerlere sürmektir. Tabii bu arada facialar da olmuştur.

Her ne kadar kâğıt üzerinde yapmayın, etmeyin diye yazılmışsa da gerçek öyle değildir.
Elbette Osmanlı Devleti, kendisini korumak için, “Büyük Ermeni Devleti”ni kurmak için ayaklananları bastırarak, Ermenileri tehcire yollayarak bir facianın uygulayıcısı olmuştur.
Tehcirin ne kabul edilir bir yanı ne de reddedilecek bir yanı vardır.
Tıpkı Ermeni komitelerinin isyan için ayaklandıkları gibi...
Taşnak ve Hınçak komiteleri diye...
***
Bekledikleri gün gelir; Osmanlı Devleti 1 Kasım 1914’te Almanlarla birlikte Birinci Cihan Savaşı’na girer.
Osmanlı Devleti bunu bildiği için Erzurum’da Taşnak komitesi yöneticileriyle de toplantı yapmış, onları uyarmış, adeta yapmayın, etmeyin, halkı kışkırtmayın demiştir.
Taşnaklar sadık birer Osmanlı vatandaşı olarak bir savaşta yer alacaklarını bildirmişleridir.