BES için devlet katkısı ve diğer sosyal sigorta sistemi
Faizin karışmadığı ve uzun vadeli yatırım mahiyetinde olan bireysel emekliliğin caiz olduğunu ifade ettiğim yazı üzerine şu soru geldi:Devlet bireysel emeklilik için para yatıranlara, tasarrufu teşvik için...
Faizin karışmadığı ve uzun vadeli yatırım mahiyetinde olan bireysel emekliliğin caiz olduğunu ifade ettiğim yazı üzerine şu soru geldi:
Devlet bireysel emeklilik için para yatıranlara, tasarrufu teşvik için katkıda bulunuyor, bu caiz midir?
Devlet kamu için yararlı gördüğü alanlara yardımlar ve harcamalar yapar. Bu cümleden olarak tüketimi sınırlamak, tasarruf yoluyla sermaye birikimini ve böylece hem milli üretim ve gelirin hem de istihdamın artmasını sağlamak için (bunda kamu yararı bulunması sebebiyle) caiz gördüğümüz bireysel emekliliğe para yatıranlara hibe (bağış) mahiyetinde yardımda bulunabilir.
Sosyal sigorta sistemine gelince:
İslam'da sosyal güvenliğin para kaynağı ve uygulama şekli mevcut sosyal güvenlik sistemlerinde olandan farklıdır. Bu sistemde para kaynağı devletin bazı gelirleri, dini vergi olan zekat, mecburi borç olan nafaka (muhtaç yakınların geçimini sağlama yükümlülüğü) ve gönüllü bağışlar ile vakıf gibi kurumların fonlarından oluşur.
Belli bir iş kolunda çalışanların gönüllü katkıları (karşılıklı hibe) ve bunların helal yoldan nemalandırılması, sonra adil olarak dağıtımı şeklinde bir kaynak oluşturmak da mümkündür.
Geçimini (temel ihtiyaçlarını, havâic-i asliyyesini) sağlayamayan kimseler fona katkı yapsın yapmasın devletin yönettiği sosyal sigortadan istifade eder, aç ve açık kalmazlar. Bu konuda temel kural şudur: Ümmet içinde muhtaç olanların ihtiyaçlarını, ihtiyacından fazlasına sahip olanlar karşılamakla yükümlüdürler. Yükümlü olanlar serbest iradeleriyle bu din emrini yerine getirmezlerse devlet fazlası olandan alır (mesela sosyal adalet vergisi koyar) ve muhtaç olanlara verir.