Anayasa...

İnsanın bilinçlenmesi ne demektir? 
Bu sorunun yanıtını arayalım isterseniz bugün... 
Bir insanın geçmişine, tarihine, kültürüne, yeraltı ve yerüstü zenginliklerine, kentlerine, doğasına, denizlerine, göllerine, akarsularına, eski sanatlarına, neyi var neyi yoksa tümüne sahip çıkabilmesi için bilinçlenmesi birinci koşuldur. 
Aydınlanma çağına ulaşmayan bir toplum, geçmişine çok uzaktır...
Matbaa, Osmanlı’ya 250 yıl gecikmeyle gelmedi mi?
Geldi! 
Türkiye’de yazı devrimi 1928’de gerçekleşti. O tarihe dek basılan kitap sayısı 25 bin. Bu kitapların büyük çoğunluğu, eğlencelik tarzında. 
Osmanlı’da üniversite yoktu... Üniversitesiz toplum bilimden uzaktır. Bir başka deyişle beyinsiz bir insan gibidir. Ne tarihi, ne geleceği düşünebilir. 
Osmanlı’nın okullarda öğrencilere belleteceği doğru dürüst bir tarih kitabı bile yoktu. Bunun için geçmişe söylencelerle (masallarla) yönelirdi. 
Osmanlı’ya yönelik elle tutulur ciddi çalışmalar Cumhuriyet döneminden sonra başlatılmıştır. 
Doğaldır tüm bunlar... 
İslam ortaçağı Anadolu’da yırtılmadan, akıl inançtan, bilim dinden bağımsızlaşmadan hiçbir toplum geçmişine gerçek anlamda sahip çıkamaz...