Fransa'nın Afrika'yı sömürmesi ve Müslüman şahsiyeti üzerindeki etkisi - 1

Bir süredir Afrika/Çad’da bulunuyorum. Burada sömürgeciliğin etkilerini çok daha yakından görme fırsatını elde ettim. Burada dikkatimi çeken bazı eserler oldu. Bu eserleri sizlerle paylaşmak istedim.

Fransa’nın Afrika’yı (özellikle Çad’ı) sömürmesi, Afrika’da Avrupalıların sömürgeciliğinin başlaması ve buradaki Müslüman şahsiyet üzerindeki etkisi konulu Dr. Muhammed Zinnur Muhammed tarafından yazılmış olan “el-İsti’marul Fransi” isimli eserin giriş kısmını siz değerli okuyucular için Türkçeye çevirmeyi faydalı gördüm. Özellikle sömürüyü yaşayan insanların bakış açısıyla sömürgeciliği ve bölgedeki yol açtığı sorunları daha iyi anlaşılmasını sağlayacağını umuyorum.

SÖMÜRGECİLİK

Sömürgecilik; Bir devletin başka bir devleti zorla ele geçirip idare etmesi ve kaynaklarından yararlanmasıdır.

Sömürgecilik kelimesi tarih içerisinde çeşitli değişimlere uğramıştır. Latinler, bir yeri bir bölgeyi bir miktar bedel karşılığında ekmeye Colonns demişlerdir. Fakat Roma İmparatorluğu bu kelimeyi Koloni yani sömürge olarak değiştirmiştir.

Fransa Haçlı Seferleri sırasında bölgede sömürgecilik faaliyetlerine başlamıştır. Fransa’nın böyle davranmasının nedeni, komutanların alınan yerlerin topraklarını askerlerine işletilmesi için dağıtmasıdır. Bütün bu tarla olarak işletilmesi için verilen yeni alınan bölgelere koloni denilmiştir. İşte bu uygulamadan sömürgecilik çıkmıştır. Çünkü alınan yerlerin işletilmesi ve faydalanmasının temel amacı anavatana katkı sağlamaktır.

Fakat sömürgecilik kelimesi 1876 yılından itibaren kullanılmaya başlandı. Buna göre sömürge kelimesi dil açısından sömürgecilerin kurduğu / tesis ettiği eylem ve vakıadır. 1886 yılından itibaren Fransızcada sömürge kelimesi yerleşmeye başladı. Tüm yakın ve uzak topraklara sömürge denilmiştir. Böylece bir yeri ele geçirme ve orayı yönetme anlamına dönüşmüştür. 1839’dan itibaren sömürgecilik herhangi bir gizleme gereği duymadan açık bir şekilde yapılmaya başlandı. 19. Yüzyıldan itibaren Sömürgecilik bir yere hâkim olma, kontrol etme ve nüfuz altına alma anlamına dönüşmeye başladı.

Sömürge kelimesinin birçok tarifi yapılmıştır. Bunlardan bazıları;