Bakü-Tiflis- Kars demiryolu, 'İpek Yolu'nun Türkiye'den geçmesini sağlayacak

Projeye dahil olan üç ülkenin on yıldır gündeminde olan Bakü- Tiflis- Kars demiryolu, geçen hafta açıldı. Proje ekonomik ve uluslararası ilişkiler açısından bölgesel zenginliğe nasıl katkı sağlayacak?

Projenin adı neden 'Demir İpek Yolu'?

Şunu belirtmek gerekir ki demiryolu fikri, İpek Yolu ile ilgili tartışmalar bu kadar popüler olmadan çok önce gündemdeydi. Orta Asya'daki Türki cumhuriyetlerin bağımsız olmasının ardından, Türkiye bu ülkelerle bağlarını güçlendirme yolları aradı. İki ana güzergâh vardı; biri İran, diğeri ise Novorossisyk üzerinden gidiyordu. Ancak Novorossisyk'ten Orta Asya’ya demiryolu ile sevkiyat yapılmadan önce, malların oraya denizden ulaştırılması gerekiyordu. Kars, Tiflis ve Bakü arasındaki demiryolunu kullanmak ve ardından Hazar Denizi'ni feribotlarla geçerek daha önce Krasnovodsk olarak bilinen, şimdiki Türkmenbaşı’na demiryolu ile ulaşmak geliştirilmeye muhtaç bir seçenekti. Ancak bazı sorunlar vardı. Önde gelen sorun ise Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan arasında bağlantının bulunmamasıydı. Kars'tan Ermenistan'ın Gümrü kentine giden bir demiryolu vardı ancak ne Azerbaycan ne de Türkiye bu hattı kullanmak istiyordu. Bu nedenle Gürcistan üzerinden İstanbul'dan Azerbaycan'a giden yeni bir yol inşa etmek gerekiyordu. Bu demiryolunun açılmış olması, Türkiye ve Türki cumhuriyetlerin ulaşım ağlarını birbirine bağlayan yeni ve etkin bir seçenek sunuyor; sayesinde ticari, siyasi ve kültürel ilişkiler güçlenecektir.

Bu güzergâh güvenilir bir ulaşım seçeneği olacak mı?

Bu hat Ermenistan üzerinden geçen yoldan daha uzun, ancak başka bir güvenilir seçenek yoksa, biraz uzun da olsa, bu yol kullanabileceğiniz tek güzergâhtır. İnşa süreci başta planlanandan uzun sürdü, nihayet tamamlandı. Halen bazı ufak tefek sorunlar olabilir, fakat bunlar kolayca aşılacak niteliktedir. Önemli bir sorun, Türkiye ile Gürcistan-Azerbaycan arasındaki ray genişlikleri farkıydı, çünkü Sovyetler savunma amacıyla farklı ray genişliği kullanıyordu. Belki hatırlarsınız, farklı ray genişlikleri İkinci Dünya Savaşı döneminde ciddi bir sorundu ve müttefiklerin Almanlarla savaşta Rusya'ya yardım etmek için bu sorunu çözmesi gerekiyordu. O dönemde çözüm olarak, iki farklı dingilli tekerleklere sahip demiryolu vagonları geliştirildi ve böylece bir raydan diğerine vakit kaybetmeden geçilmesi sağlandı. Görülüyor ki, her sorun için bir çözüm yolu bulunabiliyor.

Türkiye bu demiryolu projesinden nasıl bir fayda sağlayacak?