Türk moderni karısını boşarken…

“Türkiye, son 150 yıllık parantezinde en çok hangi kavramı yanlış anladı?” sorusunun bendeki cevabı nettir: “Gelişim.”

Yanlış yerinden başlayan Türk modernleşmesi, ilk düğmesi yanlış iliklenmiş bir gömleğe benzer. Bidayetinde modernleşmeyi naylon çorap, piyano dersi, Cumhuriyet balosu, kıyafet düzenlemesi gibi algılarsanız sonucu sağlıklı şekilde alabilmeniz mümkün değildir.

İstiklal şairimiz Mehmet Akif bile bir çeşit çaresizlik beyanı olarak “batının ilmini alalım, ahlakını almayalım” diyerek bu sakat modernleşmenin destekçilerinden biri olmuştur. Oysa bugün net şekilde anlıyoruz ki bir şeyin ahlakından bağımsız şekilde transfer edilmesinin imkânı yoktur. Televizyon mahremiyet yağmasını, atom bombası kitlesel imhayı, akademi uzmanlaşmayı, sosyal medya kavgacı dili beraberinde getirir.

Türk modernleşmesinin “gelişim” diyerek kodladığı kavram bu bakımdan çok acıklıdır. Salt determinist anlayışın bile neredeyse terk ettiği “ne ki gelişiyor, o mutlaka iyidir” fikri bidayetinden beri Türk modernleşmesinin zindanıdır. Her yeniliğin “mutlak iyi” olduğu fikri çürümüş, kokuşmuş, son kullanma tarihi çoktan geçmiş bir fikirdir.

“Cep telefonlarının yeni modelleri çıktığında dükkânlarda oluşan kuyrukların anlatmak istediğim şeyle yakından ilgisi vardır” diyeyim de derdim anlaşılsın.

“Gelişim, gelişmek” ve benzeri kavramların Türk modernleşmesi vasatında nasıl algılandığına ve kullanıldığına dair ibretlik sayılabilecek bir alıntıyla meseleyi derinleştireyim.