Türkiye ve ABD: Çatışmalı boşanma

Türkiye ve ABD, Soğuk Savaş’ın iki müttefikiydi.Aralarında tanımlanmış ortak çıkarlar söz konusuydu.
Türkiye o zamanlar Batı sisteminin parçasıydı. Bundan dolayı iki ülke arasında bazı ortak değerlerin varlığından bile bahsedilebilirdi.
40 yıl süren Soğuk Savaş 90’ların başında Batı İttifakı’nın Sovyetler Birliği’ne karşı zaferiyle sonuçlandı. Soğuk Savaş’ı izleyen üçüncü on yılın sonuna yaklaşırken, Türk-Amerikan ilişkileri hakkında artık şu tespiti kesinliğe yakın bir biçimde yapabiliriz:
Türk-Amerikan ilişkileri Soğuk Savaş’ı izleyen düzensizliğe ayak uyduramamıştır; ilişkilerin üzerinde durduğu kaide güncelleştirilememiştir.
Soğuk Savaş sonrasında ikili ilişkilerin yeni bir stratejik ortaklık temelinde tanımlanması şart değildi. Lakin belirli prensipler çerçevesinde bir düzene oturtulması gerekirdi.
En basit biçimde açıklamaya çalışacağım:
Soğuk Savaş’ın iki müttefiki arasında ortak çıkar kalmayınca ne olur?
Farklılaşan ve hatta karşıtlaşan çıkarlar arasında çatışma başlar.
Soğuk Savaş’ın iki müttefiki arasında ortak değer kalmazsa ne olur?
Değerler çatışması yaşanabilir.
İlişkilerin ittifak durumundan çatışma sathına sürüklenmiş olması bir başarısızlıktır.
Ve özellikle Ankara için daha büyük bir başarısızlıktır bu.
İki eski müttefikin ekonomik, askeri, diplomatik ve kurumsal kapasitelerinin çapını birbiriyle kıyaslayın. Bir de bu iki aktörün zamanında birbirlerine nasıl ve ne dereceye kadar nüfuz edebilmiş olduklarını karşılaştırın. Fevkalade asimetrik bir tablo karşınıza çıkar.
Ortaklığın yerini çatışmaya b...