AYM gerekçeleri Danıştay kararında

Danıştay İdarî Dava Daireleri Genel Kurulunun kararı, AYM’nin devlet tekelini iptal kararına dayandırılıyor.

Karardan bazı pasajlar:

* Eser sahibinin mirasçılarının eser sahipliğinden doğan malî ve manevî haklarının kullanım yetkilerinin kamuya mal edilmesi mülkiyet hakkına müdahaledir. 

* Mülkiyet hakkına yönelik sınırlamalar, demokratik toplum gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

* Çağdaş demokrasi, temel hak ve özgürlüklerin en geniş ölçüde sağlanıp güvence altına alındığı rejimdir. Demokratik toplumda hak ve özgürlüklere getirilen sınırlama, bu sınırlamayla güdülen amacın gerektirdiğinden fazla olamaz.

* Bakanlar Kuruluna tanınan kamuya mal etme yetkisi, memleket kültürü için önem taşıyan eserlerle sınırlandırılmış ise de “memleket kültürü için önem taşıma” kriterinin sübjektif yönünün ağır bastığı gözetildiğinde, kural, öngörülen amacın dışına çıkılacak şekilde yetki kullanımına zemin hazırlar.

* Dava konusu kuralla fikrî mülkiyete getirilen sınırlamanın ölçülü bir müdahale teşkil ettiği söylenemez. Anayasanın 13. ve 35. maddelerine aykırıdır.

* Fikir ve sanat eserinin, sahibinin ölümünden sonra kamuya mal edilmesi, mirasçıların, eserin kamuya sunulması ve yayınlanmasının biçim ve araçlarını belirleme serbestisini sınırlayacağından dava konusu kuralla ifade özgürlüğü ile bilim ve sanat özgürlüğüne müdahalede bulunulduğu söylenebilir.

* Kamu otoritelerinin imkân ve katkıları olmaksızın da kamusal erişimi sağlanabilen eserlerin kamuya mal edilmesinin zorlayıcı bir toplumsal ihtiyaçtan kaynaklandığı söylenemez.