Ergenlerde internet kullanımı

Değerli okuyucularım, danışmanlık merkezlerine veya psikiyatristlere son zamanlarda internet bağımlılığı yüzünden ders başarısı düşen, okulda başarılı olamayan, sosyal ilişki kuramayan, arkadaş çevresi olmayan birçok gencin aileleri başvurmakta... Tabii ki internet yerinde ve zamanında kullanıldığında çok faydaları olan bir araç. Ancak gençlerimiz zamanının çoğunu tek başına odasında, internet başında ya oyun oynayarak ya da sosyal medyaya girerek geçiriyor. Bütün bunların sonucunda düzenli ders çalışamıyor, uzun süre internet kullandığından dolayı dikkat problemleri veya pek çok fiziksel sorunlar ortaya çıkabiliyor, böylece de ders başarısı düşüyor. En önemlisi de sosyal yönden geri kalıyor, arkadaşlarıyla kaliteli vakit geçireceğine zamanının çoğunu sanal ortamda geçiriyor.

İnternet bağımlılığı, bilgisayar veya cep telefonu başında, internete bağlı olarak, gereğinden fazla zaman geçirme sorunu şeklinde tanımlanmaktadır. İnternet bağımlılığının belirtilerini şöyle sıralayabiliriz: İnternet başında aşırı zaman geçirmeye bağlı olarak yaşam biçiminde değişiklikler olması, genel fiziksel aktivitelerde azalma, kişinin sağlığının, gözlerinin bozulması, internette fazla zaman geçirmeye bağlı olarak uyku aktivitesinde bozulma, arkadaşları kaybetme ve sosyalizasyonda azalma, aile ve arkadaşları ihmal etme, iş ve kişisel sorumluluklarını ihmal etme, internette zaman geçirmediğinde eksiklik hissetme, internete giremediğinde endişe yaşama gibi belirtilere sıklıkla rastlanmaktadır.

Araştırmalar çocuk ve ergenlerde sosyal medya kullanımının iletişim, sosyal beceri ve hatta teknik beceriyi arttırdığını gösteriyor. Facebook gibi ortamlar ortak ilgilerin paylaşıldığı arkadaşlarla iletişimde kalma imkânı sunuyor. Bir araştırmaya göre ergenlerin % 22’si en sevdikleri sosyal medya sitesini günde on kereden fazla, yarısından fazlası da günde bir kez ziyaret ediyor. Ergenlerin % 75’inin telefon sahibi olduğu; bunların % 25’inin telefonu sosyal medya için, % 54’ünün mesajlaşmak, % 24’ünün de anında mesajlaşma özelliğinden yararlanmak için kullandığı belirtiliyor. 

Araştırmalarda internet bağımlılığının beyindeki duygu işleme, yönetici dikkat, karar verme ve bilişsel kontrolü içeren beyin bölgelerinde yapısal ve fonksiyonel değişiklikler yaptığı gözlenmiş. Bağımlı olmasalar da çocuklar ekran ışığına maruz kaldıkça uyarıcı yüklenirler bu da uyku sorunlarına, sinir sisteminin aşırı uyarılmış hale gelmesine yol açar. Sinir sisteminin uyarılmış olması da çocukların dürtüsel, huysuz ve dikkatsiz olmalarına sebep olur. Araştırmalar bağımlılığın beyinde küçülmeye yol açtığını göstermektedir. Küçülme yaşanan bölgeler arasında özellikle plan yapma, önceliği belirleme, organize etme ve dürtü kontrolü gibi önemli yürütücü işlevlerden sorumlu olan Frontal lob da yer almaktadır. Etkilenen diğer önemli beyin bölgesi İnsula’dır. Bu bölge diğer insanlara karşı empati ve şefkat geliştirebilme becerimizde ve fiziksel sinyalleri duyguyla birleştirebilme becerimizde rol alır. 

Çocuk ve ergenlerin beyinleri her ne kadar günümüzde tamamen engelleme şansımız olmasa da sosyal medyayı kullanmaya uygun değildir. Bu yaşlardaki beyin gelişimi, sosyal medyadaki cazip gelen şeyleri veya dikkat dağınıklığı oluşturabilecek durumları düzenleyebilecek durumda değildir. Öncelikle sosyal medya kullanımının gerektirdiği olgunluğa sahip olmayacaklarını, yetişkin biriyle çocuk veya ergenin sosyal medya kullanımı arasında fark olacağını kabullenmek gerekiyor.