Fransa’da serseri ihtilâl

GÜNÜN TARİHİ 14 Temmuz 1789
Bugün, 14 Temmuz 1789 tarihli kayıtlarda yer aldığı şekliyle “Büyük Fransız İhtilâli” denilen hadisesinin 228. yıl dönümü.

Asırlarca Avrupalı insanları birbirine düşürüp kırdıran hem Krallığa, hem de Papalığa karşı duyulan hoşnutsuzluk, sonunda isyana dönüştü ve büyük bir siyasî-sosyal patlama ile ihtilâli netice verdi. İlk ve en büyük isyan hareketleri hapishanelerde başladı. O tarihlerde hapsedilenlere “serseri takımı” deniliyordu.

İşte, o “serseriler” durmadan isyan çıkardılar, ortalığı yakıp yıktılar ve hapishaneleri kontrol edilemez bir hale getirdiler.

İçerdekilerin bu yüksek basınçlı isyankârlığı, dışarıdaki gayr-ı memnun kitlelerin öfkesi ile birleşince, kanlı ve kargaşalı ihtilâl kaçınılmaz oldu. Bu protestolu kargaşadan, ayrıca Protestanlık türedi. Başlangıçta dinî değerleri protesto ederek parlayan bu hareket, zaman içinde bir “dinî mezheb”e dönüştü. Prutluk hareketi “Dinsiz bir millet yaşayamaz” gerçeği karşısında, büyük çapta Protestanlığa teslim oldu.

* * *

Çoğu Avrupa insanı, genel hürriyete ve Cumhurî sistemlere yol açtığı için, Fransız İhtilâliyle büyük övünç duymakta.

Dünya insanları ve gerçek insanlık ise, ırkçılığın, sömürgeciliğin ve kapitalizmin dünyayı istilâ etmesine sebebiyet verdiği için, Fransız İhtilâlinin üzerine haklı olarak büyük bir soru işareti koymakta.

Bu kısacık girizgâhtan sonra, şimdi de gelişmelere kısacık notlar halinde şöyle bir nazar gezdirelim.