Kemalist aydınlar ve Yakup Kadri

GÜNÜN TARİHİ 13 Aralık 1974
Kendisi de Kemalist olan romancı Yakup Kadri, 13 Aralık'ta (1974) Ankara'da öldü.

Bu vesile ile, “Kemalist aydınlar zümresi” hakkındaki bazı düşünce ve kanaatlerimizi kısaca yansıttıktan sonra, “tarihin günlüğü”ndeki Yakup Kadri Karaosmanoğlu bahsine geçmek istiyoruz.

* * *

Yaklaşık 35 yıldır araştırıp öğrenebildiğim kadarıyla, Atatürkçü geçinen, yahut Kemalist takılan Cumhuriyet dönemi aydınlarının belli bazı özellikleri aşağıdaki gibidir.

* Tahsil derecesi, bilgi kapasitesi ne olursa olsun, ekseriyet itibariyle yalaka ve yaranmacıdır. Tepedeki şahıslara her fırsatta yağ çekmiş, onlara hep yaranmaya çalışmışlar.

* Bazen, yalakalıkta ve yaranmacılıkla birbiriyle yarışmaktan dahi çekinmemişlerdir. Meselâ, M. Kemal için “Türk’ün Atası” (soyadı), “Türk’ün Peygamberi” (Ata’ya Mevlid), hatta “Türk’ün ilâhı” (TDK Sözlüğü: Din) ve benzeri hususlar, bu şahsiyetsiz şahıslar arasında birer yarış ve rekabet konusu olmuştur.

* Makam veya maddî menfaat uğruna, şahsiyetlerinden ferâgat etmiş, zillete düşmüş, zamanla hürriyetinden, hatta dinî itikad ve yaşantısından uzaklaşmayı, dahası fedâ etmeyi bile kabul eder hale gelmişlerdir.

* Yalana tenezzül, darbelere alkış, hürriyet ve demokrasiye muhalefet, insan haklarının çiğnenmesine alkış, hatta şehevî his ve hevesâtı hoş görmek, teşvik etmek gibi yüz kızartıcı fikir ve tavırları sergilemekten sadistçe zevk almışlardır.

Bilmem, bunlara mümâsil daha başka şeyleri sıralamaya gerek var mı? Herhalde, şimdilik bu kadarı yeterli diyerek, talebe çocuklarımıza yalan-yanlış şekilde lanse edilen ve bu yazının da asıl konusu olan Yakup Kadri gibi “edepsiz bir edebiyatçı”yı biraz daha yakından tanımaya-tanıtmaya çalışalım.

Hevâ-hevesin usta romancısı

Ömrünün neredeyse tamamını romancılık, diplomatlık ve politika ile geçiren “usta kalem” Yakup Kadri, 1889'da Kahire'de doğdu.

Manisa'da başlayan tahsil hayatını İzmir'de sürdürdü. Ardından, tekrar dönmek zorunda kaldığı Mısır İskenderiye’deki bir Fransız mektebinde tahsilini tamamladı.

İşte, eğitim-öğretim döneminin bu son halkası, onun bütün hayatını, hatta dünya görüşünü de etkileyen bir süreç-vetire oldu.