Lozan’da ‘Dinden çıkma’ sözü verildi - 4

Ankara’da teşkil olunan Yeni Türkiye Hükûmeti adına ilk diplomatik anlaşmayı (Gümrü Ant., 3 Aralık 1920) gerçekleştiren Kâzım Karabekir, o tarihten iki yıl sonra ise, bu kez Lozan’a gidecek heyetin başında olmak ister.

Bu yöndeki düşüncesini aktardığı M. Kemal’den “cevab-ı red” alır.

Aynı yöndeki niyetin içine giren bir başka isim daha var: O tarihte Başbakan konumunda (30 Ekim 1918’de de Mondros Mütarekesini imzalayan Osmanlı Heyeti Başkanı) olan Rauf Orbay.

Rauf Bey de, tıpkı Karabekir Paşa gibi red cevabı alır.

M. Kemal, Millî Mücadele kahramanı, İstiklâl gazisi ve aynı zamanda diplomat olan bu iki mümtaz şahsiyete verdiği gerekçeli cevap aynıdır: “Sulh heyetimize baş murahhas (heyet başkanı) olarak (Lozan’a) seni gönderemem. Çünkü, sen kafanla hareket edersin. İsmet Paşayı göndereceğim. Çünkü, o sözümden çıkmaz.”

İsmet Paşa, Haim Naum aracılığı ile ‘Hilâfeti kaldırma”‘sözünü verdi