Nefsin “mutmainne” olması ne demektir?

Nuri Bey: “Nefsin ‘mutmainne’ olması ne demektir?”
Nefsin Kemal Hali

Nefsin mutmeinne olduğu hal, kemal halidir. Yani kemalsizliğini bildiği ve sahip olduğu kemali Cenâb-ı Allah’a verdiği haldir. İman-ı tahkiki kazanmış, tövbesi makbul olmuş ve Cennete girmeyi hak etmiş halidir. Nefsin bu halinden Allah razıdır. Bu haldeki nefis de Allah’tan razıdır.

Böyle nefse Kur’ân şöyle seslenir:

“Ey Nefs-i Mutmainne! Sen O’ndan razı, O senden razı olarak Rabbine dön! Salih kullarımın arasına katıl! Ve Cennetime gir!” 1

Aslında nefis tabiatı itibariyle kötülüğü çok emredicidir, asidir, çıldırtıcıdır, yoldan çıkarıcıdır. Nefsin bu yıkıcı fesadı ölüme kadar devam eder. Peygamberler de nefsin bu yıkıcılığından Allah’a sığınmışlardır.

Hazret-i Yusuf (as): “Ben nefsimi temize çıkarmam, çünkü Rabbimin merhamet ettiği hariç, nefis aşırı derecede kötülüğü emreder.”2

Derken, Peygamber Efendimiz de (asm): “Allah’ım! Göz açıp kapayıncaya kadar beni nefsimle baş başa bırakma!” diye dua buyurmuştur.

Nefsin Şiddetinin Hikmeti

Nefsin bu şiddeti nefsin şeytanı dinleyen bir kulak olmasındandır. Şeytan apaçık düşmanımızdır. Cenâb-ı Hak buyuruyor ki: “Ben, size, şeytana kulluk etmeyin. Çünkü o, sizin için apaçık bir düşmandır. Bana kulluk edin. İşte bu dosdoğru yoldur, diye emretmedim mi?” 3

Diğer yandan nefsin bu şiddetli emrinin başlıca hikmeti, insanın derecesini yükseltmektir. Çünkü nefsini yenmek için hiç durmadan mücahede eden, nefsin her yıkıcı sadmesine karşı bir kemâl sıfatla cevap veren ve nefsine hâkim olan insan, inşallah yüksek dereceler almış, imtihanını kazanmış olmaktadır.

Bu aşamada nefsin şiddetli tazyiki aslında bir fırsata dönüşmektedir.