Sevr ile yüz yıllık hesaplaşma

GÜNÜN TARİHİ: 10 Ağustos 1920
Koca Osmanlı’nın ve âlem-i İslâmın adeta “idam fermanı” hükmünü taşıyan Sevr Ant­laş­ma­sı, bundan 94 sene evvel bugün (10 Ağustos 1920) imzalandı.

Bu demektir ki, yüz yılın tamamlanmasına, şunun şurasında 4 senelik bir zaman dilimi kaldı.

1923’te Lozan’da rövanşı alınmaya çalışılan Sevr’in, bilumum kalıntı, kırıntı ve tortusuyla birlikte temizlenip tarihin çöplüğüne atılması—inşaallah—yakınlaşmıştır diye düşünüyoruz.

Hâdisenin seyri

Paris yakınlarındaki Sevr (Sèvres) Banliyösünde imzalanan söz konusu antlaşmaya, işgal altındaki Osmanlı hükûmeti delegasyonu ile işgalci (İngiltere, Fransa, İtalya) devletlerin temsilcileri katıldı.

Osmanlı heyetinin başında, "Damat"lıktan başka Osmanlılıkla, hatta İslâmlıkla ciddî bir alâkası bulunmayan, üstelik hem kukla, hem de Frenkmeşrep bir siyasetçi olan Sadrâzam Ferit Paşa vardı.

* * *

O tarihte fizikî ve hukukî olarak da yürürlüğe konulamayan Sevr Antlaşmasına göre, bugünkü Türkiye toprakları bile bölünerek paramparça ediliyordu.

Müslüman Türklere sadece Orta Anadolu'da az bir toprak veriliyor, geri kalan kısımlar işgal güçleri arasında parsellenerek başkalarına taksim ediliyordu. Bu arada, Ermenilere Doğu Anadolu Bölgesi peşkeş edilirken, Kürt nüfusu ise kàle bile alınmıyordu.

Mânevî parçalanma

Sevr plânı, üç sene sonra bu kez Lozan'da tatbik sahasına konulmaya çalışıldı. Türkiye, bu plana göre maddeten değil; lâkin, mânen paramparça edildi.