Tuzaklı parti: Serbest Fırka

GÜNÜN TARİHİ: 12 Ağustos 1930
Yakın tarihimizde “Demokrasi denemesi”ne dair zikredilen örneklerden biri, hiç şüphesiz (SCF) Serbest Cumhuriyet Fırkası’dır.

Bu parti, M. Kemal’in joker olarak kullandığı Ali Fethi Okyar’ın başkanlığında 12 Ağustos 1930’da kuruldu.

Adındaki “Serbest” tâbiri bütünüyle bir aldatmacadan ibaret olan bu parti, Yahya Kemâl’in ifadesiyle de baştan sona yasaklı, tuzaklı ve kumpaslı bir siyasî hareketten ibarettir. Nitekim, yaşanan hadiseler, bu acı gerçeği bütün çıplaklığıyla gözler önüne serdi.

İşte, detayların bir kısmı...

* * *

Yakın tarihimizin "nev-i şahsına münhasır" en popüler askerî-siyasî figürlerinden biri de hiç şüphesiz Ali Fethi Beydir.

M. Kemal, tıpkı İsmet ve Fevzi Paşalar gibi, Ali Fethi Okyar’ı da kritik dönemlerde hep bir joker olarak kullanageldi.

Bunun bir ispatı şudur ki: Bu şahsiyetin ilk önemli rolü Selânik'te hapsedilen Sultan Abdülhamid'e nezaret etmek oldu. Okyar’ın oynadığı son rol ise, 1930'da kendisine kurdurulup üç-dört ay sonra tekrar kapattırılan Serbest Fırka'ya Başkanlık etmek olmuştur.

* * *

Aslında, Okyar, asker kökenli bir bürokrat ve siyasetçiydi.

Ama, hiçbir zaman kendi inisiyatifiyle hareket etmedi. Siyaset sahnesinde, daima bir başkasının inisiyatifi ve yönlendirmesiyle birtakım roller üstlendi.