Anayasa değişiklik teklifini tanıyalım…

Vatandaşlarımızdan sosyal medya üzerinden ve çeşitli vesilelerle anayasa değişikliği teklifinin neleri ihtiva ettiğine dair bilgi talebi geliyor. Bu nedenle, sıkıcı bir yazı olmasını göze alarak maddeleri özetlemeyi düşündüm bugün.

1. Madde- Yargının anayasada “bağımsız” ibaresinden sonra “tarafsız” olduğu ibaresi ekleniyor.

2. Madde- Seçilme yaşı 18’e indiriliyor.

3. Madde- Meclis’in 550 olan milletvekili sayısı 600’e çıkarılıyor.

4. Madde- Seçim dönemi dört yıldan beş yıla çıkarılıyor.

5 ve 6. Maddeler- Hükümet artık Meclis’in içinden çıkmadığı, doğrudan halk tarafından seçildiği için, güven oylaması kalkıyor, bakanlar hakkında verilen gensoru sistemi de kaldırılıyor. Bakanların soruşturulması ve yargılanması ise diğer maddelerde düzenleniyor. Meclis, “genel görüşme”, “Meclis soruşturması”, “Meclis araştırması” ve “yazılı soru” gibi denetleme yetkilerini muhafaza ediyor.

7-8. Maddeler- Cumhurbaşkanı’nın seçilme/adaylık şartlarını ve görev/yetkilerini düzenliyor. Buna göre şu anki sistemde Başbakan ve Cumhurbaşkanı arasında bölünmüş olan yürütme yetkileri devlet başkanı olan seçilmiş Cumhurbaşkanı’nda toplanıyor.

9. ve 10. Maddeler- Bu madde Cumhurbaşkanı’nın cezai sorumluluklarını içeriyor. Şu anki anayasada cumhurbaşkanı yürütmenin ortağı ve çok geniş yetkilere sahip olduğu halde tamamen sorumsuz durumdadır. Düzenlemeyle Meclis’e Cumhurbaşkanı’nı 2/3 çoğunlukla fesih yetkisi verirken, görevleri hakkında işlediği tüm suçların da soruşturulmasının önünü açıyor. Aynı şekilde adi suçlardan da yargılanması sağlanıyor. 10. Madde’de ise cumhurbaşkanı yardımcılarının seçimi, görevleri ve cezai sorumlulukları düzenleniyor.