Seçkinlerimiz neden böyle?

Son yazılar kendiliğinden bir seri oluşturdu. 19. yüzyıl bağlamında bir üst kimlik arkeolojisi yapmaya çalıştım. Sultan Abdülhamid dönemine ayrı bir önem veriyor oluşum onun son bağımsız Osmanlı sultanı ve son gerçek halife olması kadar, muhafazakarlar ile sekülerler arasında bir fay hattı niteliği nedeniyle.

***

Kesin olan bir şey var ki, Sultan Abdülhamid’i döneminin kıyıcı şartları bağlamında değerlendirmek gerekir. Gerçekten kuşatılmış bir imparatorluğun yaklaştığı hissedilen makus kaderini değiştirmek gibi ağır bir yükü vardı. Bırakın Fatih ve Kanuni’yi, 2. Mahmud kadar bile eli serbest değildi. Kökten değişen bir dünyada, attığı her adımın bedelini devletinin güçsüzlüğü oranında ödemek zorundaydı.

***

Misyoner okulları Osmanlı’da yeni bir Batılı orta sınıf yaratmaya çalışırken, o da kurduğu modern okullarda İslamcı eğitim ve Hanefi misyonerliği ile