12 Eylül "Soğuk Savaş" döneminin Türkiye'deki son darbesiydi

Demek ölümün de zamanlaması önemliymiş... Kenan Evren 1990'lı yılların sonunda vefat etseydi tüm partilerin de katıldığı Devlet Töreni ile sonsuz yolculuğuna uğurlanacaktı. Son darbe olan "28 Şubat"ın aktörleri, bir önceki darbe olan "12 Eylül"ün hesabını sormayı herhalde düşünmeyeceklerdi. Neticede 27 Mayıs darbesinin lideri Cemal Gürsel 1966'da Anıtkabir'de devrim şehitleri bölümünde toprağa verilmişti. Gürsel'in naaşı Evren'in Cumhurbaşkanlığı döneminde, 1988'de Devlet Mezarlığı'na nakledilmiş ve 27 Mayıs bayram olmaktan çıkartılmıştı... 

"O nokta"ya gelinince "
27 Mayıs 1960", "12 Mart 1971" ve "12 Eylül 1980" darbeleri Soğuk Savaş'ta Amerikan İttifakı'nın ön karakolu olan Türkiye'de "O nokta"ya gelinince dış konjonktürün iç dinamiğe ağır bastığı, vesayetçi demokrasinin yansımalarıydı. 12 Eylül öncesinde de, İran'da Humeyni darbesi ile bu ülke Amerikan ittifakından kopmuş, Afganistan Sovyetler tarafından işgal edilmişti. Kıbrıs nedeniyle Yunanistan NATO'nun askeri yapısından çekilmişti. 

Her alanda disiplin 
Türkiye sağ ve sol arasındaki "Örtülü bir iç savaş"ın sahnesiydi. Meşru siyasetin partileri uzlaşıp, sorunlara çözüm üretmek yerine bitmez tükenmez bir kavga içindeydiler. 1979'un Ocak ayında Guadalupe adasında yapılan zirve toplantısında ABD, Federal Almanya, İngiltere ve Fransa liderleri Sovyet SS-20'leriyle boy ölçüşebilecek nükleer füzelerin Batı Avrupa'ya yerleştirilmesini kararlaştırırlarken Türkiye'deki durumu da ele almışlar ve hem siyasette hem de ekonomide bir yeni ve disiplinli döneme geçilmesi gerektiği konusunda görüş birliğine varmışlardı.