Coğrafya değişmez ama isimler değişir

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Latin Amerika gezisi dolayısıyla, Şili, Ekvador ve Peru'dan yapılan naklen yayınlarla Santiago, Quito ve Lima gibi başkentlerin isimlerini hatırladık. Örneğin Cumhurbaşkanı Erdoğan Ekvador'un başkenti "Quito"da yaptığı konuşmada "İnka Uygarlığı"ndan söz etti. 
İnka Krallığı... 
Ama acaba kaçımız bu İnka Krallığı'nın 1200'lerden 1532'ye kadar bugünkü Kolombiya, Peru, Bolivya, Arjantin ve Şili'nin büyük kısmında hüküm sürdüğünü ve İspanyol fatihlerinin (Conquistatorlar) bu krallığa son verdiklerini hatırlamışızdır? İspanya Krallığı adına 1532'de kurulan "Peru Valiliği"nin hükümranlık alanı bugünkü Panama'dan, kıtanın en güney noktasına kadar ulaşmaktaydı. İnka Krallığı'nın başkenti şimdi Peru sınırları içinde bulunan "Cusco"ydu. Santiago, Quito ve Lima gibi kentleri İspanyollar kurdular.

İsim koyma merakı 
O dönemde Latin Amerika'da kentleri kuran İspanyol fatihlerin ceplerinde eski İstanbul'un, yani "Konstantinopolis"in planları bulunurmuş. Yeni inşa edilecek kentlerin mükemmel olmaları için İstanbul model alınırmış.
Ortaçağlar ve sonrasında gerek Amerika'yı, gerekse Asya ve Afrika'yı işgal eden kolonyalist Avrupalıların ve torunlarının, ülkelere ve buralardaki yeni yerleşim merkezlerine isim verme konusundaki hevesleri hep dikkatimi çekmiştir. Bolivya'nın adı 1821'de İspanyol egemenliğine baş kaldıran Simon Bolivar'dan gelmez mi mesela? 

Her şey değişir 
Örneğin 6 kez ziyaret ettiğim Hindistan'da yolculuğa hep Bombay'den başlardım. Bu kentin adı artık "Mumbai"... Hint Okyanusu'na açılan adeta sonsuz uzunluktaki kumsalı ile hatırladığım Madras da, "Chennai" olmuş. Meğer "Bombay" adını da, "Madras"ı da Portekizli kolonyalistler koymuş bu kentlere. Mumbai ise Hintli tanrıça "Mumbadevi"den türetilmiş. Chennai de bu bölgede çoğunlukta olan Tamiller'in dilindenmiş. Delhi'nin orijinal adı "Dehli"ymiş... İngilizler kolayca söylensin diye bunu "Delhi" yapmışlar.