Fena İtiyad

Bazı güzel kelimelerimizi ne yazık ki yitiriyoruz. Onlardan biri de “itiyad” kelimesidir, yani alışkanlık. Keşke alışkanlık kelimesini dilimize alırken itiyad kelimesini de koruyabilseydik. Ama sanıyorum bugün artık pek kullanan yok. Başta Peyami Safa olmak üzere bir çok romancımızın eserlerinde geçiyor. Yaklaşık on yıl önce merhum romancımız Bahaeddin Özkişi hakkında düzenlediğimiz bir anma programında yazarımızın yakın dostları da meclise gelmiş ve hatıralarını anlatmıştı. O zatlardan biri de “Fena İtiyadlarla Mücadele Cemiyeti”nden söz etmişti. Bu derneğin ismi, o zamandan beri aklımda kalmıştı. Sonra Topkapı Suriçi civarında yürürken sağda biri levha gördüm: Fena İtiyadlarla Mücadele Cemiyeti. Çok heyecanlandım. Demek o cemiyetin merkezi burasıymış. Gerçi eski tesirinin kalmadığını öğrenmiştim ama yine de varlığının devam etmesi beni sevindirmişti. Yeşilay’ın benzeri hayırlı amaçlarla kurulmuş bir dernekti. Bu konuda cemiyetin kurucuları, idarecileri ve emektarlarıyla oturup konuşmak mümkün olmadı. Gün geldi, Vehbi Sınmaz’ın Kiralık Kâtil Arıyorum isimli hatırat ağırlıklı eseri, Akıl Fikir Yayınları’ndan çıktı. 104 sayfalık ince, sevimli ve rahat okunan bir eserdi. Bir de gördüm ki, eserde uzun zamandır merak ettiğim bu cemiyetle ilgili geniş malumat var. Kitabın hikmet dolu diğer bölümlerini şimdilik es geçerek asıl konuya gelelim. Ama önce ‘meçhul meşhur’lardan muhterem Vehbi Sınmaz Beyefendiden bahsetmeliyim. Yazık ki yakın tanışma imkânım olmadı. Ama B. Özkişi toplantımıza katıldığını hatırlıyorum. Bir de Üstün İnanç büyüğümüzün bir iftar davetinde bulunduğunu. 1934 Manisa Alaşehir doğumlu Vehbi Sınmaz, 1960 İstanbul İmam Hatip Okulu mezunu. 1959 senesinde İstanbul’da Fena İtiyadlarla Mücadele Cemiyeti’ni kurdu. 1969’da Manisa’da milletvekili seçildi. 1994’te İnsan ve Kültür Vakfı’nı kurdu. Ankara’da 1975’te Düşünce adlı dergiyi çıkardı. Cemiyetin anlatıldığı sözkonusu metni kısaltarak buraya alıyorum: “1959 yılı Ocak ayının sekizinde...