Başkanlık ve üniter devlet meselesi
CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan'ın iki tezi var: 1– Başkanlık sistemi Türkiye’yi uçurur, gelişmiş ülkeler böyle yönetiliyor.2– Üniter devlette de başkanlık sistemi...
CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan'ın iki tezi var:
1– Başkanlık sistemi Türkiye’yi uçurur, gelişmiş ülkeler böyle yönetiliyor.
2– Üniter devlette de başkanlık sistemi olur.
Cumhurbaşkanı’na bu akılları veren danışmanları kimlerdir bilmiyorum ama G-20 ülkeleri içinde hem “üniter devlet” olup hem de “başkanlık” sistemiyle yönetilen bir tek Endonezya var. Endonezya da “gelişmiş” ülke sayılmaz, kişi başına milli geliri bizimkinin dörtte biri kadar!
Biz önce bir “uçma” faslına bakacağımız için G-20 üyesi olup başkanlık sistemi ile yönetilenlere gidelim.
Rusya Federasyonu: Yarı başkanlık sistemi ile yönetilen bir Federal Cumhuriyet. 85 federal bölüme sahip. Federasyon, kendi anayasası ve parlamentosu ile başkanı bulunan 21 otonom cumhuriyet, yerel yasama organı ve başkanı bulunan 46 oblast, 9 kray, 4 özerk okurg, 1 özerk oblast, 3 federal şehirden oluşuyor.
Güney Afrika: Dört bölgeli federatif cumhuriyet. Üç ayrı başkenti var. Pretoria idari başkent, Cape Town yasama başkenti, Bloemfontein adli başkent.
Güney Kore: Bir başkan tarafından yönetilir, sıkı bir güçler ayrılığı vardır. Ve yarı özerk “yerel hükümetler”in kendilerine ait yasama ve yürütme organları vardır.
ABD: Başkanlık sistemi ile yönetilen bir federal devlettir. Adı üzerinde “Amerika Birleşik Devletleri”! Eyalet dediğimiz “devletlerin” seçimle gelen valileri, eyalet içinde uygulanan kanunları yapan meclisleri vardır.
Arjantin: 23 eyalet ve bir federal bölgeden oluşan federal bir cumhuriyettir. Her eyaletin kendi meclisi ve seçimle gelen valisi vardır. Her eyaletin kendi anayasası vardır, bunlar federal bir rejim içinde birleşmiştir.
Brezilya: Bu ülkenin resmi adı zaten Brezilya Federal Cumhuriyeti’dir. Her biri kendi meclisi ve valisi olan 26 eyaletten oluşur. Benden duymuş olmayın ama her eyaletin kendi bayrağı da vardır.
Meksika: Resmi adı Birleşik Meksika Devletleri olan federasyon bir federal bölge ve 31 eyaletten oluşur. Her eyaletin kendi meclisi vardır.
Yani diyeceğim o ki meseleyi doğru zeminde tartışalım.