ABD’deki gibi mi?

Başbakan Binali Yıldırım dün MHP lideri Devlet Bahçeli ile başkanlık sistemini öngören anayasa değişikliğini görüştü.
AKP’ye yakın gazeteci Abdülkadir Selvi dün sütununda öngörülen sistemle ilgili kimi bilgiler aktardı: “ABD’deki gibi bir başkanlık sistemi öneriliyor” diyen Selvi ekledi: “Ama bazı farklılıklar var. Federal sistemi değil, üniter sistemi esas alan; çift organlı değil, sadece parlamentoyu esas alan bir sistem öneriliyor.”
AKP tarafı önerdikleri modelin Amerikan başkanlık sistemine çok benzediğini iddia ediyorsa da... Modelin ABD sistemiyle uzaktan yakından ilgisi yok.
- ABD’de eyalet sistemi var. Eğitim, sağlık gibi konular tamamen eyaletlerce çözümleniyor. Başkan eyaletlere karışmıyor.
- ABD’de çift meclis var. Başkan’ın önemli görevlere yaptığı atamalar Senato’nun onayından geçiyor. Harcamalar ise Kongre onayına bağlı.
- ABD’de kuvvetler ayrılığı sistemi var. Yasama, yürütme, yargı birbirini sıkıca denetliyor.
- Sistemin yürümesi büyük ölçüde iki partili oluşuyla ilgili.
- Başkan’ın kanun gücünde kararname çıkarma yetkisi yok.
Amerikan sistemi bir başkan seçiyor ama fren sistemleriyle onun elini kolunu da bağlıyor. Amerikan sistemini kopya eden Güney Amerika ülkeleri ise denetimi gevşek tuttukları için sistem kısa sürede diktatörlüğe dönüşüyor. ABD dışında başarılı bir başkanlık sistemine o yüzden rastlanmıyor. Aman dikkat...

Kıbrıs’ta tuzak!

İsviçre’nin Montrö kentinde yapılmakta olan Kıbrıs’la ilgili görüşmelerde önemli konuların ele alındığı ve belli yönde ilerleme sağlandığı bildiriliyor. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon “Artık çözüme ulaşacak noktaya geldik” diyor örneğin.
Ancak Türk kamuoyu nasıl bir anlaşma yapıldığından habersiz.
Emekli Büyükelçi Onur Öymen, konuya ışık tutuyor:
- Öyle anlaşılıyor ki toprak yani harita konusunda henüz kesinleşmiş bir anlaşma yok. Ancak basına yansıyan bazı haberlerde Türklerin yaşadığı topraklara 100 bin Kıbrıslı Rum’un gelip yerleşeceğinden söz ediliyor. Anlaşılan görüşmelerde tarihe gömüldü sandığımız Kofi Annan planı temel alınıyor.
- Türklerin güvenliği nasıl sağlanacak?