GEOMETRİ

Muhammes (beşgen), müseddes (altıgen), müsellesi mütesaviyüladla (eşkenar üçgen) hattı münkesir (kırık çizgi), resen mukabil zaviye (ters açı), sahai müselles (üçgenin alanı), mütevafık zaviye (yöndeş açı), vs...
Nedir bunlar? Geometri terimlerinin eski dil ve yeni dilde adları...
Atatürk 1936-37 kışında Dolmabahçe’de oturup aylarca geometri terimleri üzerinde çalıştı. Öğrencinin dili bu deyimlere dönmezdi. Atatürk eski ve yeni dil üzerinde uzun incelemeler yaparak Arapça ve Farsça deyimlere Türkçe karşılık üretti. Yeni deyimleri anlatan geometri kitabı o yıl basılarak okullara dağıtıldı. Atatürk kitabın üzerine adını koymadı.

***

26 Eylül yani dün “Dil Bayramı” idi. Atatürk 1932 yılı 26 Eylül’ünde ilk dil kurultayını toplamış, Türk Dil Kurumu’nu kurmuştu. TDK’nın amacı:
“Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak” idi.
Cumhuriyet aydınları, edebiyatçılar, yazarlar, şairler; Orhan Kemal’den Yaşar Kemal’e, Reşat Nuri’den Aziz Nesin’e, bu dili oya gibi işleyerek birbirinden güzel eserler verdiler. “Türk dili fakirdir düşünce ve duyguları ifade etmeye yetmez” diyenlere karşı yanıtı da Yaşar Kemal’e bırakalım:
- Türkçenin talihi güzel bir dil olduğundan geliyor. Hepimizin talihi de Türk dilinin zengin bir dil olmasından geliyor...