YOLU GÖSTERMİŞTİ

Ülkemizin yetiştirdiği çok değerli bilim adamlarından Niyazi Berkes (1908 - 1988) ‘Atatürk ve Devrimler’ adlı kitabında der ki: Geri kalmış ülkelerin geri kalışının sorumlusu yalnızca ileri ülkeler olamaz.Atatürk’e göre bağımsızlık için emperyalizme karşı savaş yeterli değildir, o savaşı kazanmak da tek amaç değildir.Gerçek anlamda kurtuluş, ulusların kendi istekleri ile kendi güçleri ile yenilenme yollarını bulmalarıyla mümkündür.Bu ülkeler ileri ülkelerle aralarındaki boşluğu, yalnız kendi güçleri ile bulacakları yollardan giderek kapatacaklardır.Bir kurtuluş savaşı kazanıldıktan sonra zamanı geçmiş geleneklere dönerek, onlara bağlanarak, kendilerini ileri ulusların sömürüsüne bağlamakla geri kalmışlıktan çıkma çabasına dönen ülkeler bunun sorumluluğunu taşıyacaklardır.Zamanı geçmiş alışkanlıklara varlıklarını dayandıran, yenilenme duygularından yoksun uluslar, yabancı güçlerin bağımlılığı altına düşeceklerdir.