BM'ye fazla mı önem atfediyoruz

İdeal bir dünyada Birleşmiş Milletler gibi bir örgütün Suriye’de olanlara sessiz kalmaması, dünyanın her yerindeki zulme ve haksızlığa karşı çıkması, hatta müdahalede bulunması gerekir. Böylesi bir dünyada Filistin sorunu da olmayacak, Bosna’daki dram da zamanında yaşanmayacaktır. Ancak ne yazık ki ideal bir dünyada yaşamıyoruz, BM zayıfı güçlüden ve güçsüzü kendisinden korumak için kurulmadı.

BM’nin asıl kuruluş amacı bir daha dünya savaşının çıkmamasını, büyük devletlerin “küçük sorunlar” yüzünden birbiriyle savaşmamasını sağlamaktı. Kurucuları BM’nin ardılı olduğu Milletler Cemiyeti’nin deneyimlerinden ve eksikliklerinden dersler çıkarttılar, idealizmi bir kenara koyup dünya gerçeklerine, güç dengelerine tekabül eden bir örgüt kurdular. Bu yüzden de Güvenlik Konseyi’ndeki beş daimi üyeye veto yetkisi tanıdılar.

***

BM kuruluş amacının ifasında başarılı oldu. Soğuk Savaşa, dünya siyasetini sarsan krizlere rağmen büyük devletler arasında büyük bir savaş çıkmadı. Çıkan küçük savaşlar da büyük bir savaşa yol açmadan yönetildi, yönetiminde Güvenlik Konseyi etkili oldu. Taraflar son Halep krizinde olduğu gibi birbirlerini suçlasalar da sonunda birbirlerini yok etmeye kalkmadılar. Dünyayı kimi zaman etki alanlarına böldüler, kimi zaman da piyonları vasıtasıyla çatıştılar. Ama açıkça savaşmadılar.