Dünya beşten büyük mü?

Başlığa çıkarttığım bu cümlenin soru olmayan hali bir süredir Türkiye’nin dünyanın beşten yani BM Güvenlik Konseyi’nin veto yetkisine sahip beş daimi üyesinden daha büyük, daha önemli olduğunu vurgulamak için kullandığı bir slogan. Mesajı dışarıda reform, içeride ise düzene başkaldırı anlamına geliyor. Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan bunu, eskisi kadar sık ve ısrarla olmasa da, farklı platformlarda dillendiriyor.

Ahlaken bakıldığında dünyanın beşten büyük olduğunun doğru olmadığını söylemek mümkün değil. Dünya gerçekten de beş daimi üyenin tercihlerine teslim olmayacak kadar büyük ve önemli. Ancak siyasetten bakıldığında beş daimi üye de kapladıkları alan, içerdikleri nüfus, sahip oldukları ekonomik potansiyel, özellikle de çıkartabilecekleri sorunlar açısından hafife alınabilecek nitelikte değil. Birinden birinin düğmeye basması hepimizin yok olmasına yol açabilecek mahiyette.

Yine de BM’nin reforma, Güvenlik Konseyi’nin üyelik yapısının, hatta veto yetkisinin kullanım biçiminin değişmesine ihtiyacı var. İkinci Dünya Savaşı sırasında kurgulanan, 1945’de kurulan sistem günümüz gerçekleriyle, güç dengeleriyle örtüşmüyor. Kimilerine göre daimi üyelerin, kimilerine...