Katalonya sonrası

Katalan yetkililer geçen hafta sonunda yapılan bağımsızlık referandumunun sonuçlarını açıkladı. Dediklerine göre oy kullanan 2 milyon 286 bin 217 kişiden 2 milyon 44 bin 38’i, yani yaklaşık yüzde 90’ı bağımsızlığı destek yönünde oy vermiş. Katılım oranı ise yüzde 43’te kalmış. Katalonya Parlamentosu’nun çıkarttığı ve bu referanduma temel oluşturan yasaya göre sonuçların ilanından sonra bağımsızlığın da ilanı gerekiyor. O da büyük bir olasılıkla Salı günü yapılacak.

***

Bilindiği gibi Katalonya Parlamentosu’nun aldığı karar da yapılan referandum da her açıdan tartışmalı. Ne İspanya Anayasası, ne de İspanya Anayasa Mahkemesi referandumu ve sonucunu tanıyor. Katalan milliyetçiler bağımsızlık konusunda ısrarcı olursa, ki olacağa benzer, İspanya ve AB’nin geri kalanı ciddi bir sınama ile karşı karşıya kalacak. Merkezi yönetim ve AB, ya ayrılığı kabul edip parçalanma sürecini başlatacak, ya da güç kullanmak da dahil yaptırım önlemlerine başvuracak. 

AB şimdilik sorunu İspanya’nın iç işi olarak görme eğiliminde, durumu caydırıcı açıklamalarla idare etmeye çalışıyor. Fakat sorun aslında AB’nin de iç işi. Çünkü Katalonya’nın bağımsızlık yolunda attığı her adım, merkezi yönetimin göstereceği her tepki onları da etkileyecek. Zor ama eğer bağımsızlık gerçekleşirse, Katalanlar herhangi bir şekilde kendi devletlerini kurma imkanı bulurlarsa, bu tarihi olay Avrupa’daki diğer ayrılıkçı hareketlere de ilham kaynağı olacak.

Yakın zamana kadar sadece Batı dışında, demokratik olmayan yerlerde, az gelişmiş ülkelerde olabileceğine inanılan “kendi kaderini tayin” sorunu, şimdi Batı’nın tam da ortasında, demokratik bir ülkede, gelişmiş bir bölgede ortaya çıktı. Katalonya bağımsız olamasa bile bağımsızlık çabasının yarattığı şok dalgaları, bırakın birliktelikten kopuş eğilimlerinin güçlü olduğu Birleşik Krallık, Belçika gibi ülkeleri, bir yana Almanya ve Fransa’yı dahi etkiler.

Unutmayalım ki Katalonya’nın nasıl şahsına münhasır bir tarihi varsa Avrupa’nın pek çok ülkesini oluşturan bölgelerin, federe devletlerin de benzer birer tarihi var. Mesela Almanya’da  Bavyera’nın 1871 öncesi eski güzel günlerini