Uzun bir yılın kısa bir muhasebesi

2024 tırmanma ihtimali çok yüksek iki savaşla başladı. 24 Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya NATO’ya yakınlaştığı gerekçesiyle düşünüp taşınmadan, muhatabın ve destekçilerinin gücünü hesaba katmadan açtığı savaş sürmekte ve nükleerleşme ihtimalini içinde barındırmaktaydı. 7 Ekim 2023’deki Hamas saldırısına karşılık başlatılan İsrail’in Gazze müdahalesiyse insan kıyımı ve savaş suçlarıyla devam etmekte, Lübnan ile İran’ı içine çekme riskini içermekteydi.

İlki neyse ki gerçekleşmedi ama ikincisi gerçekleşti. İsrail bir yandan soykırım boyutlarına varan insan kıyımını sürdürürken diğer yandan Lübnan’a müdahale etti, bilindik ve bilinmedik yöntemlerlerle Hizbullah’ın askeri ve siyasi altyapısını çökertti. İran da İsrail ile olan mücadelesinde ciddi darbe aldı. Sadece İsrail’i füzeleri ve insansız hava araçlarıyla vurma denemeleri başarısız kalmadı, iktisadi ve siyasi anlamda da yıprandı. Aralık ayı ortası itibarıyla gaz ve petrol zengini İran’da enerji kısıntısı yapılmaya başlandı.

En büyük darbeyi ise 7 Aralık akşamı Suriye’de yedi. Ülkeden asker, diplomat ve milislerini çekmek zorunda kaldı. Türkiye tarafından desteklenen direniş örgütleri 11 günlük bir mücadele...