Mısır ile yaşadığımız ilk büyük kriz: 1932’deki ‘tarbuş’, yani ‘fes’ olayı

Üç seneden buyana bozuk olan ilişkilerimizin önümüzdeki günlerde düzelme yoluna gireceği söylenen Mısır ile ilk büyük diplomatik krizi 1932’de yaşamıştık. Kriz, 29 Ekim 1932 gecesi Ankara Palas’ta verilen Cumhuriyet Balosu’na katılan Mısır Büyükelçisi Abdülmelik Hamza’nın başındaki fes yüzünden çıkmış, Kahire ile Ankara arasında notalar gidip gelmiş ve mesele iki tarafın da alttan alması ile halledilebilmişti.

Mısır’da General Abdülfettah el-Sisi’nin Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’ye karşı 2013’te yaptığı darbeden sonra bozulan ilişkilerimizin düzelmesi maksadıyla ilk adımların atılmak üzere olduğu söyleniyor...
“Akdeniz İçin Birlik Parlamanterler Asamblesi Başkanlık Divanı”nın İtalya’da yarın yapacağı toplantıda Türk ve Mısır meclis başkanları aynı masada oturacaklar...
OTOMOBİLE SALDIRDILAR
Cumhuriyet döneminde, Mısır ile aramızda 2013’teki gerginliğe kadar bazen büyük, bazen de küçük boyutta defalarca kriz çıkmış, büyükelçilerimizin “istenmeyen adam” ilân edildikleri olmuş, hattâ 1954’te büyükelçimiz Fuad Hulûsi Tugay diplomatik teamüller bir tarafa bırakılarak Kahire’den apar-topar sınırdışı edilmişti.
İlk büyük kriz ise, 1932’de yaşanmıştı ve sebebi de Mısır’ın Ankara’daki büyükelçisinin başındaki “fes” idi!
İşte, bu “fes” krizinin “resmî” öyküsü:
Türkiye, Cumhuriyet’in ilânının ardından, o senelerde krallık olan ama İngiliz himayesinde bulunan Mısır ile ilk sıkıntıyı 1927’de yaşadı. Mısırlı gençler Kahire Büyükelçimiz Muhidin Paşa’nın otomobiline saldırdılar, büyükelçiyi tartaklamak istediler, polisin müdahalesi üzerine olay fazla büyümedi ama Ankara’dan Kahire’ye şiddetli protesto notaları gitti.
Mısır tarafının işi alttan alması üzerine gerginlik ortadan kalktı, ancak beş sene sonra daha büyük bir kriz yaşandı: “Fes” krizi!
Zamanın Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, 29 Ekim 1932 gecesi, Cumhuriyet’in dokuzuncu yıldönümü münasebetiyle Ankara Palas’ta bir balo vermiş, baloya kordiplomatik mensupları ile beraber Mısır Büyükelçisi Abdülmelik Hamza da