Samsun yolculuğu, Vahideddin’in Resmî Gazete’deki bu emrinden sonra yapıldı

Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun yolculuğu bir devlet operasyonu olarak düzenlenmiş, Sultan Vahideddin ile Sadrazam Damad Ferid Paşa gelişmelerden günü gününe haberdar edilmişler, hattâ Mustafa Kemal’in Samsun’a tayin emri o devrin resmî gazetesi olan Takvim-i Vekayî’de 5 Mayıs 1919’da yayınlanmıştı. Sultan Vahideddin ile Ferid Paşa’nın imzalarının bulunduğu bu tayin emri, basınımızda ilk defa bugün yeralıyor.

MUSTAFA Kemal Paşa’nın Samsun yolculuğu ile ilgili olarak ders kitaplarımızda birkaç sene öncesine kadar, çoğu gerçekle alâkası olmayan yanlış bilgiler yeralırdı.

Hatalı bilgilerden bazıları yolculuğun “gizli” ve “tehlikelerle dolu” olduğu, Paşa ile arkadaşlarını Samsun’a götüren “Bandırma” adındaki köhne vapurun pusulasının bile bulunmadığı, Karadeniz’de cirit atan İngiliz savaş gemilerine görünmemek için geceleri geminin ışıklarını yakmadıkları ve teknenin kıyıya yakın seyrettiği şeklindeydi.

PADİŞAH HERŞEYİ BİLİYORDU

Halbuki, yolculuk öyle olmamıştı... Gizli falan değildi, bir “devlet operasyonu”şeklinde hazırlanmış, zamanın padişahı Sultan Vahideddin ile sadrazamı Damad Ferid Paşa her aşamada herşeyden haberdar edilmişlerdi. Resmî yazışmalar gizli değil, açık yapılmış ve devletin elindeki en rahat gemilerden olan Bandırma da bu yolculuğa tahsis edilmişti. Hattâ, Mustafa Kemal’in Samsun yolculuğunun resmî maksadı olan 9. Ordu Müfettişliği’ne tayini hakkında Sultan Vahideddin ile Sadrazam Damad Ferid ve Harbiye Nâzırı yani Savaş Bakanı Şakir Paşalar’ın imzalarını taşıyan emir de 5 Mayıs 1919’da o devrin resmî gazetesi olan Takvim-i Vekayî’de yayınlanmıştı.