Vaktiyle tasarruf tedbiri diye bürokratların bayram tebrikine gitmelerinin yasaklandığını bilir misiniz?
Yarın bayram... Tebriklerimi peşinen ifade ettikten sonra eski bayramlarda yaşanmış bir hadiseyi anlatayım...
Türkiye’de asırlar boyunca Ramazan ve Kurban bayramlarında dinî gereklerin yerine getirilmesinden sonra büyükler ziyaret edildi, küçüklerden de gelip el öpmeleri beklendi…
Eski devirlerin bayramları, dinî boyutun haricinde aynı zamanda devletin güç ve hakimiyet gösterisi idi; devlet bu maksatla bayram merasimlerinin son derece tantanalı bir şekilde olması için elden gelen herşey yapardı ve herşey ayrıntılı protokol kaideleri çerçevesinde olurdu. Meselâ saraydaki kutlamaların ve tebriklerin ne şekilde yapılacağı, kimin nerede ve ne zaman duracağı, neredeyse saniyesi saniyesine belliydi. Tebriklerin sona ermesinin ardından bu defa yüksek bürokratlar arasında bir tebrik koşuşturması başlar, üst düzeydekiler protokoldeki yerlerine göre birbirlerinin konaklarına gidip gelirler, memurlar âmirlerini ziyaret için yollara düşerler ve ziyaretler bayram boyunca devam ederdi.
Bu işin bir de malî tarafı vardı ve tebrikler bürokratın protokoldeki yeri ne kadar yüksekse, o kadar masraflı olurdu. Zira gelenlere hediye vermek şarttı ve bu hediyeler için yapılan masraf bazan bürokratın belini büker, cüzdanının dibini çıkartır, perişan ederdi.
Sadece ziyaret edilenler değil, tebrike gidenler de gittikleri yerlerdeki hizmetkârlara bahşiş dağıtmak zorundaydılar ve âmirlerinden para eder hediyeler alamadıkları takdirde bu yüzden onların bütçesi de altüst olurdu.
