Şehirliler köyleri arayın!
Cumhuriyet yazarı Mustafa Balbay bu hafta 'Şehirliler köyleri arayın!' başlıklı yazısını kaleme aldı.
Dün bu köşeden emeklilere bir çağrıda bulunmuştuk. Mademki Erdoğan, Türkiye’nin neresine gitse, “İstanbul’daki tanıdıklarınızı arayın, Murat Kurum’a oy versinler” diyor. O zaman siz de çocuklarınıza, genç kuşaklara telefon edin, “Bizim mücadelemiz sizin geleceğiniz için” deyin, önerisinde bulunmuştuk.
Bugün de benzer çağrıyı şehir merkezlerinde oturanlara yapalım. Mevsim meyve ve sebzelerini bile ithal ürünmüş gibi pahalı yiyorsak, buna karşın üretici de mutsuzsa, bunun sorumlusu olmalı.
2023 yılında dünyada gıda fiyatları yüzde 10 düşerken Türkiye’de TÜİK verilerine göre neden yüzde 72 arttı?
Tarımla uğraşanların yaş ortalaması neden 58’e çıktı?
Köyler niçin boşalıyor?
Bu soruların günlük yanıtı net:
Girdi maliyetleri çok yüksek. Devlet desteği yetersiz. Enflasyon, verilen desteği eritiyor. Buğday tavan fiyatı açıklandığında mazot 19 liraydı. Bir ton buğdayla 400 litre mazot alınıyordu, şimdi 190 litreye düştü.
***
Sorunun bir de derin kısmı var.
Büyük kentlerin merkezlerinde oturanlar sorumlunun kim olduğunu biliyor. İşte o okuyup yazan, kafa yoran şehirli yurttaşımıza sesleniyoruz. Köylerde oturan kardeşlerimiz günlük işlerinin yoğunluğu ve iletişim olanaklarının yetersizliği nedeniyle olayları derinlemesine irdelememiş olabilir. Köylerdeki tanıdıklarınızı arayın ve deyin ki:
- Bu iktidar, 2008 ve 2012’de yerel yönetimler yasasını değiştirerek bütün yapıyı bozdu. Köylerdeki üretimin azalmasına neden oldu.
- Söz konusu yasayla büyükşehir kavramı genişletildi, bunun yanında bir de bütün şehir düzenlemesi yapıldı. 16 bin köy, mahalle oldu.
- Köyler ilçeye bağlı mahalle olunca, meradan su kaynaklarına kadar pek çok üretim olanağı kent merkezi gibi işlem gördü. Örneğin Ankara’da Çankaya’daki su fiyatı ile Polatlı köylerindeki su fiyatı aynı oldu. Üretici bunu ödeyemez hale gelince geçici düzenleme yapıldı ama pek çok köylü kente göçmek zorunda kaldı.
- 2010’lu yıllarda köylerin hızla boşalmasının başlıca nedeni bu oldu. Bir inek günde ortalama 80 litre su içiyor. Bu suya kent merkezi tarifesi koyarsan hayvancılık mı kalır?
