Ayıp
Modern hayat felsefesi sadece doğal çevre, canlı türleri gibi dünyamızın maddi değerleri için riskler üretmiyor; insanlığın yüzlerce yıl boyunca koruyup geliştirdiği, insan ve toplum tanımının birer unsuru haline gelmiş bulunan manevî ve kültürel değerleri de tahrip ediyor.
Küreselleşme, göçler, özellikle son yıllardaki dijital iletişim gibi olgular nedeniyle kimlik değerlerimiz, terbiye ve nezaket kurallarımız, giderek kaybolmaktadır. Bireysel kişiliğimizin, ailevi ve toplumsal yapımız ve kimliğimizin vazgeçilmezleri olan bu değerlerimizden biri de ayıp telakkimiz’dir. İslâm kaynaklarında ayıp kavramı, genellikle, Müslüman toplumun müşterek ahlak yasalarına ve çoğunlukla ahlâkî temellere dayalı muaşeret kurallarına aykırı olan, bu nedenle de sosyal çevrenin yadırgayıp kınamasına yol açan davranışlar için kullanılır. Daha profan bir alan olan moda’yla uyumsuz tutumlar da ilgili çevrelerce ayıplanabilmektedir. Ancak geleneğimizde ayıp kavramı özellikle ahlak ve muaşeret kurallarına aykırı davranışları ifade eder. *** İslâm ahlâkının klasik kaynaklarında ayıp, çoğunlukla “uyûbü’n-nefs”...
