Nesne ve olay okur-yazarlığı

İlk emir “Oku!” deriz. Ama bunu neredeyse “Okula git” şeklinde anlarız. Modern dönemin yorumudur bu. Okula gitmek, okullu olmak modernliğin ve çağdaşlığın baraj kriteri kabul edilir bu kültürde.

Okullaşmak bir eğilime tutunmaktır. Ve genellikle yönlendirilmiş eğilimlerdir. Çünkü istisnasız bütün okullarda öğrenciler “istendik davranışlar” doğrultusunda eğitilir. Bu anlamda “okullaşmak” aslında “ekolleşmek” ile eş anlamlı oluyor. Ekol, okul ile aynı köktendir, bir yaklaşım tarzı, bir düşünce tarzı ve bir yaşam tarzı içeren hayat felsefesidir.

Buna göre okumuş olmak okullu olmaktır. Okumuş olmak öğretileni bilmek, gösterilen ve gönderilen mesajı alıyor olmaktır. Okur yazar olmak cahil olmaktan çıkmış olmak ile eş anlamlı kullanılır. Böylece modern yaşamın organize araçlarını anlayabiliyorsanız sizi gelişmiş, çağdaş ve modern olarak nitelendiriyor. Eğer okullaşmadıysanız, okur-yazar değilseniz sizi “cahil” olarak nitelendiriyor. Çünkü gösterileni ve gönderileni okuyacak donanıma sahip değilsiniz.

Bununla şunu demek istiyor modern yaşam temsilcileri: Beni bilmeyen ve anlamayan cahildir. Aydın kendini bilen, evreni yöneteni bilen değil artık, kenti, toplumu, sermayeyi ve gücü yöneteni bilen demektir.

***

Okullu olmak ile okumak arasındaki ilişki “oku!” emri ile yakından ilişkili değildir. Oku emri ilk ayet olarak geldiğinde aslında bir yazıyı okumayı işaret ettiğini söyleyemeyiz.