Demokrasiyi ıskalayan bir dünya

Demokrasinin herkesi bağlayan bir standart ve ortak değer olmadığı dünyayı düşünmek bile iç daraltıcıdır. En iyi sistemlerden en kötü rejimlere kadar bütün ülkeler asgari düzeyde de olsa demokrasiyle ölçülebilir olmalıdır. Binlerce farklı kültürün, farklı inancın ve etnik yapıların dünyasında herkes için güvenliğin garantisi de demokrasi ve hukuk devleti düzenidir. Nitekim, etnik ve dini problemler yaşayan ülkelerin büyük çoğunluğu hak ve özgürlükler konusunda başarısız olanlardır. Buna mukabil, temel sorunların üstesinden gelen ülkelerin ise başarıyı, birlikte yaşama ve güvenlik seviyesini demokratik değerlerde cömert olmakla temin ettikleri aşikardır.

***

Bununla birlikte demokratik değerlerin egemen olduğu veya bir başka ifadeyle demokrasi ve insan haklarının ülkeler üzerinde denetleyici bir standart olduğu dünya modeli tek tek ülkeleri mutlu etmekle birlikte bütün coğrafyalar üzerinde mutlak bir barış düzeni getirmeye muvaffak olamadı. Özellikle İslam ülkeleri dünyanın geri kalanının yaşadığı huzuru bulamadı. Demokrasinin Avrupa ve ABD’deki başarısı bizim de bir parçası olduğumuz bölgede işlerin yolunda gitmesini garanti etmedi. Bununla birlikte İslam dünyasında görece daha başarılı ülkelerin de az ya da çok demokrasiyle iyi ilişki kuranlar (Türkiye, Endonezya, Malezya) olduğu gerçektir.