Batı’nın İran’la uzlaşması Türkiye için ne demek

Artık ‘ünlü’ olan soru-cevap yazılarına devam edelim:
2010’da Türkiye ve Brezilya’nın İran’la imzaladığı anlaşma ne getiriyordu?

Türkiye, Brezilya ve İran’ın imzaladığı 17 Mayıs 2010 tarihli Tahran Deklarasyonu/Nükleer

Takas Anlaşması şunları sağlıyordu:

- İran 1.200 kilo düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumu 1 ay içinde Türkiye’ye taşıyarak depolayacak. UAEK bunu denetleyecek.

- ABD, Rusya, Fransa ve UAEK (Viyana Grubu) da bir yıl içinde Tahran’daki Nükleer

Araştırma Reaktörü’ne 120 kilo nükleer yakıt sağlayacak.

- Aksi halde Türkiye, İran’ın verdiği uranyumu iade edecek.

- İran, P5+1 ülkeleri ile Türkiye ve Brezilya dahil herhangi bir yerde  ortak konularda görüşmelere hazırdır.

P5+1’in anlaşması neler öngörüyor?

14 Temmuz 2015’te BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere  ve Fransa) ile Almanya’nın (P5+1) İran’la yaptığı anlaşmada aslında ilk madde önemli:

- BM müfettişleri İran nükleer tesislerini kontrol edebilecek; ancak İran müfettişlere itiraz edebilecek!

- İran anlaşmayı ihlal ederse yaptırımlar 65 gün içinde tekrar başlayacak.

-BM silah ambargosu 5 yıl, füze yaptırımı ise 8 yıl daha yürürlükte kalacak.

Aradaki fark nedir?

İran’ın elindeki ambargolara ve uluslar arası krize konu olan ‘zenginleştirilmiş uranyum’un ne olacağı anlaşmada yok!