Vakit, kurban vakti

Adanmışlık sevginin belirtisidir. "Sana kurban olayım" der Anadolu insanı sevdiğine. Verebileceği en aziz şeyini, canını feda etmek ister. Hz. Adem'in çocuklardan kurban istendiğine her biri en sevdiği dünyevi metanı kurban için sundu. Kurban fedakarlık ve vefa göstergesidir. Vefalılar kurban olabilir. Kurban sunabilir. Nitekim Allah Habil'in, samimi olanın kurbanını kabul etti. Hz. İbrahim'in en aziz varlığına karşı Yüce Rabbin indirdiği koçu kurban etmesi, sadıklara ve muttakilere Allah'ın bir rahmetidir. Kurban bayramında etinden yararlanılsın diye kurban edeceğimiz hayvanlar, canlarını verirken bizi temiz olmaya, takvaya, sadakate davet ediyor gibi. Bizim bu bayramda; yalanı, dolanı, çirkinliği, nefreti, kini, hasedi, gösterişi, çift yürekli, çift dilli olmayı, dedikoduyu, dünyaya tapınırcasına bağlılığı, evet bütün bunları toprağa atmamız gerekir. Derinlere. Kurbanla beraber; sevginin, doğruluğun, samimiyetin digergamlığın sancağını yüceltmemiz lazım. Yoksa kurban sadece et paylaşımı değil. Sevginin, dostluğun, yoksulluğun, sıkıntı ve refahın da paylaşımıdır. Yeter ki yüzümüzdeki - varsa eğer - maskeleri atalım. Kalbimizdeki nefreti duru sevgi suyuyla yıkayalım. İşte o zaman, vakit kurban vakti olur. Bayram o zaman bayram olur.

DİNİ SAHABEDEN ÖĞRENİN
Allah'ın Resulünün arkadaşları. Sahabe! Dini merkezinden öğrenip en güzel şekilde yaşatan kutlu nesil. En hayırlı zamanın en hayırlı insanları. Bizim dini doğru anlamamızda önderlerimizdirler. Onların sözlerine ve ikazlarına kulak kabartalım. Onlardan biri olan Enes bin Malik, sahabe neslinden sonra gelen bazı Müslümanları gördüğü zafiyetle ilgili uyarırken şöyle derdi: "Sizler, gözünüzde kıl kadar önemi olmayan bazı şeyler yapıyorsunuz. Bazı ameller işliyorsunuz. Halbuki biz sizlerin cesurca işlediğiniz bu amelleri Hz. Peygamber (s.a.v.) döneminde felaket ve helak olma sebebi sayardık." Müslümanlar gün geçtikçe samimiyette biraz daha zayıfladılar. Vurdumduymaz oldular. Aykırı ve cazip fikirlere kulak kabarttılar. İmanda macera peşine düştüler. İman ve amel fakiri bazı şaşkınların ardınca yürüdüler. Böylece imanlarından lezzet almaz oldular. Ahiretlerini ise riske soktular. İbni Mesud (r.a.) Müslümanları istikamet yolunda şöyle uyarırdı: "Siz birilerini örnek alacaksanız, Resulullah'ın sahabesini örnek alınız. Onlar bu ümmetin kalbi en temiz olanlarıydı. İlmi derinlikleri çok fazlaydı. Külfetsiz bir yaşantıları vardı. İstikameti en düzgün olandı. Yol-yordam ararken dengeli çözüm ararlardı. Allah onları Resulüne yol arkadaşı seçti. Onları tanıyın ve izlerini takip edin. Zira onlar en doğru yoldaydılar." İbn Mesud bize böyle yol gösteriyor.

KESİLEN HAYVANIN KANINDAN ALNA SÜRÜLMESİ GEREKİR Mİ?
Kesilen hayvanın kanından alna sürülmesinin dini bir yönü yoktur. Bu halk arasında olan bir inançtır ki, uzak durmakta fayda vardır.

Kurban kestikten sonra namaz kılmak zorunda mıyız?
Kurban namazı şeklinde bir namaz yoktur. Ancak kişi kurban kesmeden önce veya sonra nafile niyetiyle Yüce Allah'ın verdiği nimete bir şükür olarak istediği kadar namaz kılabilir. Mekruh olmayan vakitlerde nafile namaz kılmaya bir engel de yoktur.

Hacca gideceğim. Kurbanımı memleketimde kesebilir miyim?
Haccın üç türü vardır. İfrad, Temettu ve Kıran. Aralarında - uygulama açısından- az da olsa fark vardır. Bu hacc türlerinden Temettu ve Kıran'a niyet edenler kurban kesmekle yükümlüdür. Bu kurbanı da gittikleri harem bölgesinde kesmelidirler. (Maide, 95, Bakara, 196)

Kurbanlık hayvan elektrik şokuyla bayıltılabilir mi?
Kurban kesilirken hayvana eziyet etmemek emredilmiştir. Hayvana eziyet çektirmemek için kesiminden önce elektro şok veya benzeri yöntemlerle bayıltılması caizdir. Ancak bayıltılmış olan hayvanın dinin emrettiği yöntemle kesilmesi şarttır. Hayvanın narkoz, elektro şok veya benzeri yöntemlerden biri uygulanırken ölmesi halinde etini yemek caiz olmaz. Yani özet olarak; hayvanın şoktan değil kesimle hayatını kaybetmesi gerekir. Elektro şok veya benzeri yöntemlere, hayvana kesilirken daha az acı vereceği için müsaade edilmiştir.

Abdestsiz olarak kurban kesmek caiz mi?
Kurban kesilirken gerek kurban sahibinin gerekse de kurbanı kesenin abdest alması şart değildir. Bununla beraber kurban kesilirken hem kurban sahibinin ve hem de kurban kesenin abdestli olması daha güzel ve faziletli olur.

Büyükbaş hayvanı 4 kişi aldık. Sonradan başkaları da bu kurbanımızdan hisse alabilirler mi?
Bilindiği gibi büyükbaş hayvan 1'den 7 kişiye kadar kişi adına kesilebilir. Ortaklar aldıkları bu hayvanı kesmedikçe dışarıdan ortak alabilirler. Ancak mesela bu yedi hissenin herhangi birine başkası bölüp de ortak olamaz. Yani altı hissedarın yanında yedinci kişi kendi yanına başkasını da alıp bir hisseyi ikiye bölemez.

Ölen babam adına kurban kesmemi vasiyet etti. Kesebilir miyim?
Babanızın vasiyetini yerine getirin. Elbette elinizde bu kurbanı kesmeye yetecek kadar paranız varsa. Ve babanızın bıraktığı parası varsa. İmkan dahilinde kesersiniz.

Hz. Ali'nin peygamberimizin vefatından sonra her yıl O'nun adına kurban kestiği doğru mu?
Hz. Ali her yıl iki koç keserdi. Sebebini ise şöyle ifade ederdi: "Efendimiz bana sağlığında kendi adına kurban kesmemi vasiyet etti.' (Ebu Davud, Dehaya, 2) Hz. Ali vasiyetten dolayı bu kurbanı keserdi. Yoksa, bir vasiyet yoksa, ölenin arkasından kurban kesme zorunluluğu yoktur.

Kurbanın hangi organları yenmez?
Kurbanın et anlamındaki her yerinden yararlanılır. Ancak akan kanı içmek veya dondurup yemek dinen haramdır. Öd, idrar torbası, beze gibi yerler yenmez.

Babamın imkanı yok. Kendisine para verip kurban kesmesini sağlayabilir miyim?
Güzel bir iş yapmış olursunuz. Babanız o kurbanı kesebilir.

Geçen yıl kurban kestik. Sonradan hasta olduğu ortaya çıktı. Durumumuz ne olur?
Kurbanınızı Yüce Allah inşallah kabul eder. Bu gibi hallerde kurban bayramı günleri devam ediyorsa ve zengin iseniz yenisini kesmeniz uygun olurdu. Eğer kurban parasını satıcıdan almışsanız o parayı da sadaka olarak dağıtmanız gerekirdi. (Bu son durum bayram bittikten sonra parayı almış olmanıza göredir)

Sığırın kurban edilmesi için yaşı kaç olacak?
Büyükbaş (sığır cinsi) hayvanlarda iki yaşı bitirmiş olma şartı vardır. Burada kameri takvim esas alınır (yani kameri yıl 354 gündür)

Hangi kusurlar hayvanın kurban edilmesine engeldir?
İki gözü veya bir gözü kör olan hayvan kurban olmaz. Kesilecek yere gidemeyecek kadar cılız veya hasta hayvan kurban olmaz. İki kulağı veya bir kulağı kökünden kesik hayvan kurban olmaz. Dişlerinin tümü veya yarısından çoğu dökük olan hayvan kurban olmaz. Boynuzlarının ikisi birden veya birisi kökünden kırılmış olan hayvan kurban olmaz. Kuyruğunun yarısı kesik olan hayvan kurban olmaz. Doğuştan kulağı olmayan hayvan kurban olmaz.

Hangi eksiklikler kurbana engel değil.
Şaşı, hafif topal, kulağı yarık veya delik, dişlerinin bir kaçı dökülmüş, kuyruğunun birazı kesik hayvanlar kurban edilebilir. Dikkat edilirse bu anlatılan eksiklikler her hayvan olabilecek ve ayıp sayılmayan eksikliklerdir.