Hâl, hayat, hayret ve ibret

Müslüman sanatçıyı ve sanat idrakini Kur’an’la ilişkilendirmek, balığı su, arıyı çiçekle ile ilişkilendirmek gibidir. Sudan çıkan balığın, bal yapmayan arının hükmü neyse o sanatçının ve sanatının da hükmü odur.

İslam sanatlarının oluşumunu / idrakini araştırma babında Oryantalistler tarafından başlatılan köken, temel, esas arayışında sözü çoğunlukla Kur’an’la başlamaları, önce kendilerine bir konuşma zemini, çıkış ya da hareket noktası oluşturmak içindir.

Müslüman sanatçıya ve dolayısıyla Müslümanın sanat ilişkisine “yerinden” diğer bir ifadeyle Müslüman hayatının içinden bakanların yolu ise böyle değildir. Çünkü nehir, su ve nazar istiaresiyle sanatçının hayatındaki akışın, akışa tabi olan şeyin ve o şeyin şeyliğinin hükmü, ilgilenen nezdinde bir ameller manzumesi olarak somutlaşır.