Yeni savaşların hikâyesi eskidir

Uzun süreli savaşların, tarihteki kayıtları kısadır.

İskender’in bugünkü Avrupa’nın ortasından çıkıp Çin’e kadar uzanmasıyla, onun ömrünün tamamına baliğ olan savaş bile, tarihte üç beş paragrafta anlatılır.

Hatta İskender’inkinden çok daha uzun olan birçok savaşın tarihteki yeri iki satırı geçmez. Nitekim, Hollanda ile Scilly Adaları arasında süren Üçyüz Otuz Beş Yıl Savaşı (1651-1986), savaş olması nedeniyle değil, ancak uzunluğu nedeniyle tarihin zikrine mazhar olabilmiştir.

Tarih cihetinden durum böyledir ama, insanlığın hikâyesi ya da insanların hikâyesi esasında savaş daima uzundur. Çünkü, asıl savaş inançların savaşıdır ve bir kök-imge üzerinden sürekli yenilenerek tekrarlanır.