Özgürlüğün tadı

Andy Warhol'a göre Tokyo, Floransa ve Stockholm'deki en güzel şey McDonald's ama "Pekin ve Moskova'da henüz güzel bir şey yok." Tüketim kültürünü sanata dönüştüren Warhol'un bu sözü 1990'da geçerliliğini kaybetti. O senenin Ocak ayında daha SSCB yıkılmadan Moskova'ya açılan ilk McDonald's hem Batı'nın bu imparatorluğa ilk girişi, hem de Rusların özgürlüğün tadını alışı oldu. Üzerinden 32 sene geçtikten sonra ülkedeki yüzlerce McDonald's geçici olarak şubelerini kapattı. Tekrar açılacak mı bilinmiyor, ama 32 sene önce olduğu gibi dünyanın en bilinen hamburger zinciri Rusya için hızlı yemekten çok daha fazlasını ifade ediyor. Ruslar hamburger zinciriyle birlikte Batı'nın sunduğu yaşam tarzına alışmaya başladı. Demokrasi hiçbir zaman ön planda olmadı, ama McDonald's'la birlikte başlayan açılım dünyaya uzun yıllar kapalı olan bir ülkenin vatandaşlarının iyi şarap içmeleri, pahalı marka kıyafet giymeleri, mega yatlar ve lüks arabalarla gezmeleriyle devam etti. Kapitalizmin başarılı olması için illaki demokrasi gelmediğini, demokrasiye çok da ihtiyaçları olmadığını anladı Ruslar. Batı'dan gelecek maddi ürünler olduğu sürece rejim varlığını sürdürdü. Ta ki önceki gün McDonald's da...