Trump nasıl kovulur?

Sağlık sorunu ve akli kapasitesinin yerinde olmamasına kanaat getirilmesi, Amerikan Başkanı’nın görevden alınmasının yollarından biri. Geçtiğimiz günlerde 35 akıl sağlığı uzmanı, kendi teamüllerinin dışına çıkarak kamuya açık bir mektupla Trump’ın akli dengesinin yerinde olmadığını duyurdu.

Trump’ın görevden alınması için Kennedy’nin vurulması sonrası anayasaya eklenen 25. ek maddenin devreye girmesi gerekiyor. Ya başkan yardımcısı ya da bakanlar kurulunun çoğunluğunun buna kanaat getirmesi gerekiyor. Veyahut Kongre’nin tıp uzmanlarından oluşan bir ekibi görevlendirmesi ihtimali de var. Trump’ın hakkında verilen kararı reddetmesi halinde Kongre’nin üçte iki çoğunluğuyla görevden alma kararı vermesi şart, temyiz seçeneği de yok. Ancak anayasada “görevin gereklerini yerine getirememe” özellikle muğlak bırakıldı. Aslında tıbbi değil siyasi bir karar değil Trump’ın sonunu hazırlayacak.

Bir diğer seçenek “impeachment” yani yargı tarafından Trump’ın görevden alınması. New York Times’ın konservatif yazarlarından DavidBrooks daha Trump görevine başlamadan “Fazla korkmanıza gerek yok, zaten bir sene içinde görevden alınacak” tahmininde bulunmuştu. Bunun bir hayal olduğunu düşünenler şimdi ciddi ciddi bir yolunu arıyor.

Amerikan Anayasası’nı yazanlar daha başkanlık makamının ayrıntılarını belirlemeden önce nasıl görevden alınacağında karar kılmışlardı. Düşünün, daha Başkan’ın tek bir kişi mi yoksa bir kurul mu olması gerektiği bile tartışılıyordu. Ama her halükârda “görevi ihmal ve kötüye kullanmadan” dolayı görevden alınabilmeliydi.

Temsilciler Meclisi’nde alınacak salt çoğunluk kararı “rüşvet, ihanet ya da diğer ciddi suç ve kabahatler” iddialarından dolayı Başkan’a yargılama yolunu açıyor... Ya da bu suçların düşmesine neden olabiliyor. “Ciddi suç ve kabahatlerin” ne olduğuna ise tarihin şartlarının karar verdiğine, Meclis’in yorumuna bırakılacağına hüküm veriyor uzmanlar.

Meclis’i temizlemek, yeni üyeler atamanın yollarını bulmak da yargı yolunu engellemenin bir başka yöntemi. Richard Nixon hakkındaki suçlamalara kimsenin inanmayacağı yanılsamasıyla hareket ediyordu. Donald Trump ise her türlü suçlamanın üzerine yapışacağını biliyor ve bu yüzden de şimdiden temizlik hareketine girişti.

Not: Yukarıdaki bilgileri bu haftaki New Yorker’da Evan Osnos’un “How Trump Get Fired” yazısından özetledim. FBI Direktörü kovulmadan önce yayımlandı yazı.