AKP yüzde 10’luk Hayır’ı nasıl kırdı ve başkanlık seçimleri meselesi - 4

Seçim öncesi yazılarımda şuna işaret etmiştim: AKP’nin evet çıkartmasının önündeki en büyük engel, AKPRTE iktidarına evet diyenlerden yüzde 10’a yakın bir kesiminin, frensiz bir reislik sistemine geçişe hayır demesidir. 
15 Temmuz 2016 öncesi yapılan kamuoyu yoklamalarında, başkanlık sistemine evet diyenlerin oranı en çok yüzde 38’e çıkmıştı. 15 Temmuz 2016 Fethullahçı darbe girişiminden sonra bir araştırma yapıldı mı bilmiyorum. 
Anket şirketlerinin genel kanaatine göre, AKP’ye oy veren seçmen oranı yüzde 44-46 civarında. Şüphesiz yüzde 41’in altını gördüğü gibi, yüzde 49’un üzerine de sıçradı. 
2011 genel seçimleri: 49.83 
2015 Haziranı’nda: 40.87 
2015 Kasımı’nda: 49.46 
Peki Referandum’da bu oy oranına ulaşabilir miydi ve başkanlık sistemine karşı direnci nasıl aşabilirdi?

Her seçimde düşmanlar gerek 
15 Temmuz 2016 darbe girişiminin, Başkanlığa direnci aşmada katkısı ne kadar oldu? Elimde veri yok, ama olmadığını söylemek abesle iştigal olur. Yüzde 40’ın ne kadar üzerine çıktı? 
2017 Referandum sürecine girildiğinde, AKP’nin anket şirketleri, Referandum’da AKP’lilerin destek oyunu yüzde 44-46’larda tahmin ediyorlardı. MHP’nin parçalanacağı belli olunca (yüzde 7 Hayır’a kaçtı, tahminleri var), AKP henüz yüzde 50’nin altında seyrediyordu. 
Düşmanlar gerekiyordu, her seçimde olduğu gibi. 
AKP ve lideri kamplaştırmanın, ötekileştirmenin adıdır. Geriye doğru gidin, her seçimde bir düşman buldu ve seçim kampanyaları sürecinde “düşmanı” parçalamaya çalıştı. Bu bazen MHP, bazen CHP ve bazen de HDP-Kürtler oldu. Bazen de ikisi veya üçü birden. 
Bu kamplaştırıcı-ötekileştirici politikasını, seçmenini kendi çevresinde tutmanın önemli bir tutkal aracı olarak kullandı. Bunları biliyoruz.

Hollanda-Almanya düşmanlığının etkisi? 
Bu kez Hollanda ve Almanya düşmanlığını olabilecek en üst düzeye yükselterek, bu kez yeni bir kamplaşma yarattı. Buradan Hayır direncini kırıcı puan aldığını varsayabiliriz. Bunu yurtdışı oylarında biraz görmek mümkün. 
Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel de Spiegel’de yayımlanan