‘Hırsızlar Mağarası’ deneyi, kamplaştırma politikasıyla iktidar üretmek ve Türkiye

Ne yazık ki ilk bir Türk bilim insanın temellerini ortaya koymasına ve 10 yıldır uygulamasını - sonuçlarını kötü bir şekilde yaşamamıza rağmen bizim aklımıza gelmedi yazmak. New Scientist dergisinde bir yazar, ABD Başkanı Trump’ın toplumu bölücü - kamplaştırıcı politikalarıyla, dünyada sosyal psikolojinin kurucu babalarından Muzaffer Şerif’in 1950 yıllarında yaptığı “Hırsızlar Mağarası” deneyi ile birebir bağlantısını yazdı. Oysa, bir Türk bilim insanının on yıllar önce ABD’de yaptığı deneyi ve sonuçlarını bugün yaşadıklarımız bağlamında yazabilmeliydik.
Kamplaştırıcı politikalardan siyasi iktidar üretmek şüphesiz ki bildiğimiz ve yıllardır yazdığımız olay..
Nedir bu “Hırsızlar Mağarası” (Robbers Cave) deneyi, kısaca bakalım: Gruplar arası çatışmayı tetiklemek
Muzaffer Şerif ve arkadaşları, aynı sosyal koşullara sahip 11 yaşlarında iki düzine genci ayrı ayrı gruplar halinde, birbirlerinden habersiz, bir kamp yerine yerleştirirler. Kendilerinden kimliklerini, hiyerarşilerini oluşturmalarını isterler. Kartallar ve Çıngıraklı Yılanlar gruplarını oluşturur; bayrak, gömlek, arma gibi kendi “kimliklerini” yaratırlar.
Şerif, daha sonra bu iki grubu bir araya getirir. Amacı “gruplar arası çatışmanın rekabet, önyargı ve klişelerle nasıl tetiklendiğini izlemektir.” Gruplar birbirlerinin varlığının farkına varır varmaz gerginlik süreci başlar, önceleri çeşitli masum oyunlarda rakip iki takım gibi hareket eder. Kazananlara ödüller verilir. Ama kısa sürede rekabet düşmanlığa dönüşür. Aynı yerde yemek yemek istemezler, birbirlerini aşağılayıcı slogan atar, şarkılar söyler, bay...