Sözünü ettiğimiz kadar önem vermediğimiz Ar-Ge

Son yıllarda Ar-Ge’nin sanayimiz açısından önemi konusunda çok söz söylüyoruz, belli düzenlemeler de yapıyoruz, ama “Yeteri kadar önem veriyor muyuz?” Bana göre bu sorunun yanıtı “Hayır vermiyoruz/veremiyoruz..”

Türkiye’nin en önde gelen 500 sanayi kuruluşu İSO 500’de yer alır. 2012 yılında İS0 500’de 225 kuruluşun yüzde 45’inin Ar-Ge harcaması yaptıklarını görüyoruz bu sayı 2015’te 243 kuruluşa yüzde 48.6’ya yükselmiş, 2016’da ise 239’a yüzde 47.8’e gerilemiş. 500 büyükte Ar-Ge harcaması yapanlar hala yüzde 50’nin altındalar. 2015 yılında İSO 500 firmalarının 3 milyar 351 milyonluk Ar-Ge harcamaları söz konusu iken, 2016 yılında bu 2 milyar 806 milyon liraya gerilemiş durumda. Bir yılda yüzde 16.8’ gerileme gösterdiğini gösteriyor.

Bilim Teknoloji Bakanlığı uzmanı Ayşe Yamak’ın 2005-2014 yılları arasında 42 ülkede Ar-Ge harcamalarının, yüksek teknoloji ürün ihracatı ve patent sayılarına etkisini ele aldığı çalışmasında, Türkiye’de birim Ar-Ge harcamalarının patent ve yüksek teknolojili ürün ihracatında 42 ülkenin ortalamasının gerisinde kaldığı belirtiyor. Türkiye ile Singapur karşılaştırmasında ise 2005 -2014 yılları arasında Singapur’un 7.4 milyar dolarlık ortalama yıllık harcamasıyla yıllık 9543 patent başvurusu gerçekleştirdiğini ve yüksek teknolojili ürün ihracatında da Türkiye’nin üzerinde yer aldığı bilgisini ortaya koyuyor.

Arkadaşımız İbrahim Ekinci’nin haberinde ise Türkiye’de halen 543’ü özel sektörde olmak üzere 800’e yakın Ar-Ge merkezi olduğu bilgisi yer alıyor. Bunlardan otomotiv ve yan sanayi 85 merkezle ilk sırada yer alırken onu, 63 merkezle makine-teçhizat ve 41 merkezle yazılım sektörü izliyor. Haberde kamu kurumlarının 16 araştırma merkezi bulunduğu, 12 teknokentin kuruluşunun devam ettiği, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinin Ar-Ge fakiri olduğu, Ar-Ge merkezlerinde 15 bin 590 proje üzerinde çalışma gerçekleştirildiği ve gerçekleştirilmek üzere olduğu bilgisine yer veriliyor.

Haberde ayrıca 4 bin 510 firmanın teknoloji merkezlerinde faaliyet gösterdiği, teknoloji merkezlerindeki firmalanın yüzde 75’inin ya yabancı yada yabancı ortaklı olduğu, bu merkezlerde akedemisyenlerin kurduğu 1497 firmanın bulunduğu, bu firmalarda 9 bin proje üzerinde çalışıldığı, 47 milyar satış geliri elde edilen teknokentlerin ihracatının ise 2.6 milyar olduğu bilgileri de haberde yer alan bilgiler arasında.

2002 yılında 1 milyar dolar olan Ar-Ge harcamaları 8 milyar dolar ile milli hasılanın yüzde 1.01 seviyesine uaşabilmiş durumda. Yüzde 3 olan 2023 hedefine ulaşılması için 60 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.