Kanser mirasınızı öğrenin

Bazı kanserler genetik mirasla da doğrudan bağlantılı. Mesela meme ve yumurtalık kanseri böyle hastalıklar. BRCA1 veya BRCA2 genlerinde mutasyon olanlarda meme ve yumurtalık kanseri görülme riski daha yüksek. Bu kişiler ne kadar iyi korunurlarsa korunsunlar meme ve yumurtalık kanserine yakalanma ihtimallerini % 90’ların altına düşüremiyor. Böyle olduğu için de bazı kadınlar bu tür genetik bir mutasyonun varlığını öğrendiklerinde radikal bazı kararlar alma yoluna gidebiliyor. Amerikalı ünlü bir film yıldızının önce memelerini, sonra da yumurtalıklarını aldırmasının nedeni de zaten bu. Doğru mu yaptı? Bilmiyorum! Özeti şu: Kanserlerin bazıları genetik mirasla ilişkili. İşte bu nedenle “Aile hikâyenizde kanser var mı, varsa hangi kanserler daha yoğun, hangileri daha sık görülmüş?” öğrenmenizde fayda var. Unutmayalım ki “tedbir tedaviden daha etkili, kolay ve ucuz bir seçenektir.

LİSTEDE BAŞKA HANGİ KANSERLER VAR?

Kanser-gen ilişkisi söz konusu olduğunda o listeye kalınbağırsak ve prostat kanserleri ile tiroid kanserlerini de eklemekte fayda var. Tiroidin özellikle medüler kanseri tipinde genetik risk yüzde yüzlere kadar çıkabiliyor. Neyse ki medüler tiroid kanserlerine çok seyrek rastlanıyor. Sık görülen papiler tiroid kanserinde ise genetik risk daha az, yüzde seksenler civarında kalıyor. Böyle olduğu için de kardeşlerden ya da anne-babalardan birinde papiler kansere rastlandığında tedbir olarak diğer aile bireylerindeki nodüller –özellikle soğuk ve tek nodüller- daha yoğun takibe alınıyor.

KAROTEN ZENGİNİ MEYVE VE SEBZELER HANGİLERİ?

KAROTENLERİN hepsi birer sağlık mucizesi. Onlara “sarı mucizeler” de diyebiliriz. Ama içlerinde tam tersine sarı değil kırmızı olanları da var. Sarı olanlar daha ziyade betakaroten ve lütein zengini, kırmızı olanlarsa likopen içeriyor. Havuç, kabak, balkabağı, kayısı, yerelması betakaroten ve lüteinden, domates, karpuz, kırmızı greyfurt ise likopenden zengin karoten kaynakları.