Uzun ömrün şifresi bizde mi, genlerde mi?

HAYAT ASLINDA İKİLİ BİR ZAR OYUNU MU?

O iki zardan ilki genetik zar. Siz doğarken elinize tutuşturulan genetik miras. O zarın iyi ya da kötü olması önemli. Önemli ama etkisi sınırlı. % 10’la başlıyor ve hiçbir hesaplamada % 30’ları geçmiyor, geçemiyor. İkinci zar ise hayat tarzı seçimleriniz. O zarı siz atıyor, zardaki sayıyı siz belirliyorsunuz. Sigara, alkol kullanmak, tembel hareketsiz bir hayat sürmek, uykusu bozuk ve kalitesiz olmak, stres denizinde boğulup nefessiz kalmak, ne varsa şuursuzca tıkınmak... Bunların her biri birer günah. Her biri o zardan bir puan götürüyor. Tersi de geçerli. Bu durumda zarınızda “yek” –yani bir- değil de “şeş” –yani altı- yazıyor. Kısacası genetik mirasınız kötü, ilk zarınız berbat da olsa ikinci zarınız yani kararı sizin verdiğiniz, yaşam tarzınız ile belirlediğiniz zardaki rakam yüksekse “iyi hayat” şansınız da daha yüksek oluyor.

BAKIN TEK YUMURTA İKİZLERİ NE DİYOR?

Bu ikili zar meselesini bilimsel olarak araştırmanın bir yolu yok mu? Var! Bu zarlardan hangisinin daha etkili, hangisinin sonuç belirleyici olduğunu anlamanın yolu, birbirinin tıpatıp aynısı genlere sahip olan (ilk zar) ama farklı hayat tarzlarını seçip sürdüren (ikinci zar) tek yumurta ikizi iki ikiz kardeşi tetkik etmekten biyolojik yaşlarını belirlemekten geçiyor. Bilim insanları da böyle yapmış. Peki hangi sonuçlara ulaşmışlar?

MAÇIN SONUCUNU 2. ZAR BELİRLİYOR

Genetik yapıları birbirinin tıpatıp aynı da olsa yaşam tarzları farklı olanlar, farklı hızda ve şekilde yaşlanıyor. Kötü yaşam alışkanlıkları olanlar daha çok ve erken hastalanıp daha erken ve kötü yaşlanıyor. Nedeni kötü yaşam tarzının genlerde oluşturduğu hasarlar. Hücre, doku ve organlarda gelişen tahribatlar. Yaşam tarzı seçimleri deyince aklınıza sadece kötü veya iyi besinler, az ya da çok egzersiz, sigara, alkol kullanımı gelmesin. Kötü duygusal yükler, ruh-beden kopuşları, depresyon dalgaları, stres tünellerine girişler de ruhsal yaşlanmayı hızlandıran yani kötü yaşlandıran yanlışlar. Kısacası maçın sonucunu genler değil, seçimler belirliyor.